تحليل تطبيقي ويژگي هاي انسان كامل در نگاه مولانا و عطار از منظر تناقض نمايي و اشارات عرفاني

The Contrastive Analysis of the whole Person Characteristics in the View of Molana and Attar on the Basis of Paradoxes and Gnostic Hints

در برخي از آثار ادبي به گزينشي خاص از لغات، اصطلاحات فني ، عبارات و شيوه­ هاي بيان بر مي­خوريم كه از قراردادهاي زباني و سنن ادبي متمايزند، اين گزينش خاص از ديد و دريافتي نو نسبت به هستي و حيات ناشي مي­شود، شاعر يا نويسنده ه­اي كه به چنين دريافتي نو دست يافته باشد و بتواند اين دريافت را در قالب گزينشي نو از زبان و شيوه هاي ادبي ارائه دهد در حقيقت به سبكي شخصي دست يافته است. تنها معدودي از شاعران در تاريخ شعر فارسي اين توفيق را يافته ­اند كه به اين سبك شخصي دست بيابند كه بي­گمان مولانا و عطّار از ممتازترين و سرآمدترين آن­ها هستند. اين سبك شخصي را مي­توان از سه نظرگاه و ساحت مورد بررسي قرار داد.ساحت فكري،ساحت زباني و ساحت ادبي. متناقض­نمايي يا تصاوير متناقض­نما شيوه­ اي بياني است از ساحت ادبي كه با برجسته كردن معني در قالب الفاظ كم معاني فراوان و غالباً توصيفات غير قابل بيان را كه ناشي از تجربيات شهودي عارف شاعر است بيان مي­كند.مولانا و عطار به عنوان دو تن از سرآمدان عرصه عرفان اسلامي از اين شيوه بياني و ادبي براي بيان تجربيات شهودي و عرفاني خود در جهت بيان ويژيگي­هاي انسان كامل بهره برده ­اند. در اين مقاله برآنيم تا بعدازآوردن تعريفي اجمالي از متناقض نماو علل به كارگيري آن به مصاديق عيني به كارگيري اين شيوه بياني در معرفي انسان كامل دركلام مولانا و عطار پرداخته شود و نشان داده شود كه اين شيوه بياني چرا و چگونه وبا چه هدفي براي بيان ويژگيهاي انسان كامل به كار مي­رود .

In some literary works,there are some words, literary terms, phrases, and speeches which are different from the normal linguistic conventions and literary tropes. This has derived from the new vieo-point toward existence. A poet or author who has reached this fresh insight and is able to utter this in a new style of language and literary tecniques had, indeed, accessed a personal style. Only a few number of authors in Persian literature have been able to reach this personal style, and Roomi and Attar are,doubtlessly,among the bests and the most distinguished ones. This personal style can be investigated from three dimentions: thought, language, and literary dimension. Of the literary dimension, paradox or paradoxical imagery is a technique which highlights the meaning in a few words, and usually depicts a large amount of meaning and inexplicable mystical experiences of the poet. Having used this literary trope in their works, Roomi and Attar, as two famous poets in Islamic mysticism, have tried to express their own mystical experiences at the service of concept of the perfect m@n by means of this tecnique. The article in hand, first of all, gives a definition of paradox and the reasons of its creation, and then brings some examples of its trace out of the works of Roomi and Attar to show how and why they have used it to express the notion of perfect man