پديد آورندگان :
شوهاني، نادر دانشگاه پيام نور - گروه جغرافيا , نيك‌سرشت، مهدي دانشگاه پيام نور - گروه جغرافيا , احمدي، مهدي دانشگاه تبريز - ژئومورفولوژي
كليدواژه :
ارزيابي توان محيطي , طبيعت‌گردي , AHP , شهرستان ايلام
چكيده فارسي :
گردشگري، صنعتي است كه امروزه مورد توجه بسياري از دولت‌ها قرار گرفته است و يكي از پردرآمدترين بخش‌هاي اقتصاد جهاني مي‌باشد. اين صنعت را بسته به هدف گردشگر، به انواع مختلفي طبقه‌بندي كرده‌اند كه طبيعت‌گردي يكي از آنهاست. با توجه به اينكه طبيعت‌گردي در حال حاضر، بخش كوچكي از كل صنعت گردشگري را به خود اختصاص داده است؛ اما از نرخ رشد بسيار بالايي برخوردار مي‌باشد. در اين مقاله با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و مدل AHP، به شناسايي مناطق مستعد طبيعت‌گردي در شهرستان ايلام پرداخته شده است؛ به همين منظور، لايه‌هاي اطلاعاتي‌اي شامل نقشه‌هاي سطوح ارتفاعي، پهنه‌بندي شيب، پوشش گياهي، چشمه‌هاي معدني، راه‌هاي ارتباطي، منابع آبي و اماكن رفاهي و اقامتي، تهيه شد و در محيط GIS تصحيح خطا گرديد. اعمال وزن‌هاي مناسب نيز در محيط نرم‌افزار Expert choice انجام شد؛ سپس با تلفيق و همپوشاني لايه‌هاي اطلاعاتي در محيط GIS، پهنه‌هاي مناسب، شناسايي و اولويت‌هاي برتر جهت توسعۀ طبيعت‌گردي در شهرستان معرفي گرديد. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد مناطقي كه جاذبۀ بالايي دارند بيشتر در شمال و مركز تا جنوب شرقي شهرستان واقع هستند و از پوشش گياهي و جنگلي، منابع آبي و شرايط مناسب اقليمي برخوردار مي‌باشند. مناطق با جاذبۀ پايين هم بيشتر در جنوب و غرب شهرستان قرار دارند و از نظر داشتن جاذبه‌هاي طبيعي، ضعيف ارزيابي‌شده‌اند. در پايان نيز تدوين يك برنامۀ مديريتي مناسب جهت حفاظت از جاذبه‌هاي طبيعي شهرستان و تبليغات مناسب جهت هدايت گردشگران به سوي مسيرهاي گردشگري پيشنهاد شده است تا صنعت گردشگري در منطقه توسعه يابد.
چكيده لاتين :
Today in terms of income-generation, the phenomenon of tourism has become the focus of many countries around the world, and is included in the national development plans of countries. In the current survey, the GIS is used to identify and study the vulnerable zones and the ecotourism status in Ilam area. In order to evaluate the geographical information of the area, the Analytical Hierarchy Process (AHP) model was used as one of the most applicable multi-criteria decision-making methods to make a base for selecting of criteria. Based upon the selected criteria, the maps elevation, slope, land cover, springs, roads, recreational and residential areas were provided. After making the map layers GIS ready, the selected criteria were weighted using Expert Choice Software. In the final step, the weighted criteria maps were overplayed using GIS in which the suitable ecotourism areas were specified. As it is revealed in the area classification maps, the most attractive spots of the area are located in the northern, central and southeastern parts of area, these areas involve dense and semi-dense forests and pastures. Because of the elevation the area has, these area enjoy suitable climate conditions and natural geomorphology. These areas are also close to the main roads and residential areas in the region. For the development of tourism and protection of the environment, suitable planning and management is required. One of the methods of tourism development in the area is the introduction of attractions to tourists. This approach can lead to the development of tourism and the protection of the area.
