تحليل و ارزيابي تبيينهاي تاريخي - كلامي ناظر به متهمان به غلو

بدون عنوان

طايفه اي از رواتي كه در منابع رجالي به غلو، ارتفاع و مذاهب فاسد متهم گرديدهاند، مورد اعتماد مشايخ بزرگ حديثي قرار گرفته و تعداد قابل توجهي از احاديث آنان در منابع مهم حديثي انعكاس يافته است. اين دوگانگي، توجه رجاليان متأخر را برانگيخته و آنان را به ارائه نظرياتي براي توجيه اين وضعيت واداشته است. مجلسي اول در موضعي اين دوگانگي را بر پايۀ موضع خاص برخي رجاليان متقدم در قبال مقامات و شؤون امامان توجيه كرده است. وي در موضعي ديگر، تضعيف متهمان به غلو را از سوي رجاليان متقدم تاكتيكي براي خلع سلاح غاليان از الزام شيعه به اكاذيبي كه آنان به شخصيتهايي همچون جابر بن يزيد و مفضل بن عمر بسته بودند، دانسته است. محقق شوشتري غلو منسوب به متهمان را مقولهاي عملي، و نه اعتقادي، دانسته و بر اساس شواهدي آن را به ترك عبادات تفسير كرده است. استاد مددي موسوي غلو منسوب به متهمان را مقولهاي سياسي- اجتماعي دانسته و نظريه غلو سياسي را پايه گذاري كرده است. نظريات چهارگانه از حيث برخورداري از شواهد تاريخي در يك سطح قرار ندارد و هر يك به نوبه خود با چالش هايي مواجه است. براي اتخاذ موضع در قبال هر يك از متهمان به غلو و پذيرش روايات آنان، بايد داده هاي رجالي در خصوص هر يك را به صورت جداگانه ارزيابي كرد.

فاقد چكيده