نگاه جامعه‌شناختي به اشعار فروغ فرخزاد

Sociological look To the Poems of Forough Farrokhzad

جامعه‌شناسي ادبيات، از نگرش‌هاي نوين به ادبيات است كه مي­ كوشد تفسيري علمي و عملي از آثار ادبي ارائه نمايد به گونه‌اي كه بتوان از آنها به مثابۀ انعكاسي از واقعيات جامعه در حل مسائل و حتي بحران‌هاي اجتماعي بهره برد؛ توجه به مسائل اجتماعي با انقلاب مشروطيت به عنوان يكي از مؤلفه­ هاي شعري مطرح شد و در شعر نو، توسط نيما و طرفدارانش به اوج رسيد و در جريان «سمبوليسم اجتماعي» ادامه يافت. فروغ فرخزاد يكي از شاعران برجستۀ اين جريان است كه در دورۀ دوم شاعري توجه ويژه­اي به شعر اجتماعي نشان داده است. اين پژوهش با هدف بررسي جامعه­ شناسي اشعار فرخزاد، كوشيده به شيوۀ تحليلي – توصيفي ديدگاه جامعه ­شناختي او را نسبت به مسائل اجتماعي بررسي كند. نتايج تحقيق نشان داد: فرخزاد در شعرهاي اجتماعي خود در برابر مقوله­هاي اجتماعي عصرش واكنش نشان داده و به عنوان يك منتقد توانست نابرابري­ هاي اجتماعي،تضادها،تباهي­ ها، استبداد، فقر و بي­ عدالتي و ... را با نمادگرايي و طنزپردازي به بياني طبيعي و تأثيرگذار بيان كند و تصويري واضح و واقعي از جامعة عصر پهلوي دوم ارائه نمود.

Sociology of literature is a new perspective to literature that tries to present scientific and practical interpretation of literary works so it can benefit them as a reflection of realties of the society in solving social problems and even the social crisis. Considering the social issues as a poetic factor was introduced with the Constitutional Revolution (Mashrotiyat) and by Nima and his followers pomes reached to a climax and was continued in contemparay "social symbolism". Forough Farrokhzad was one of the prominent poet of this current who payed especial attention to social issues in her second part of her works. This study tried to sociologically analyze Forough Farrokhzad poem by applying analytic –descriptive approach. The results indicated that Forough Farrokhzad in her social poems reacted to her era social issues and as a critic was able to express the social inequalities, conflicts corruptions, despotism, poverty, injustice with symbolism and irony in natural and impressive way and implicated a vivid and clear picture from second Pahlavi's society.