توليد نهال از ارقام هيبريد طبيعي صنوبر و استفاده از آنها در برنامۀ جامع زراعت چوب

Seedling production of natural hybrid of poplar trees and usage them in comprehensive program of wood farming

نياز فراوان به چوب و محدوديت در بازده توليد چوب جنگل­ها، سبب توجه به گونه ­هاي تند رشد صنوبر شده ­است. درختان جنس صنوبر به ­دليل دوپايه بودن، قابليت آميزش و دورگه شدن دارند كه در اغلب موارد توليد چوب آنها از والدين خودش بيشتر است كه بنام پديده هتروزيس شناخته شده اند . از مهم­ترين خصوصيات اين هيبريدها علاوه بر رشد سريع و تنه صاف و سيلندريك، برخورداري از نرمش اكولوژيك و مقاومت چشمگير در مقابل آفات و امراض مي­باشند. از اين­رو به ­منظور انتخاب ارقام دورگه برتر صنوبر، چهار سال پياپي از پايه‌هاي قوي و نخبه نهال­ هاي يك‌ساله صنوبر كه در حاشيه رودخانه سفيدرود آستانه‌اشرفيه روييده و داراي رشد طولي و قطري بيشتري نسبت به ديگران بودند قلمه تهيه شد. آنها در نهال ستاني كه به همين منظور آماده شده بود، كاشته شدند. همچنين بذور رسيده از پايه مادري پايه P.d.69/55 جمع­ آوري شد و پس از روياندن، به شاسي گلخانه منتقل و سپس در عرصه كاشته شدند. تجزيه و تحليل داده ­ها با استفاده از تجزيه واريانس براي متغيرها و مقايسه ميانگين متغيرها به روش آزمون LSD با استفاده از نرم­ افزار SAS انجام شد. نتايج اين پژوهش معرفي 13 پايه هيبريد طبيعي با دو منشأ قلمه (تهيه شده از حاشيه رودخانه سفيدرود) و بذر (بذوري كه از پايه دلتوئيدس جمع­ آوري و كاشته شدند) بوده است. پايه­ هاي منتخب در مقايسه با رشد پايه شاهد P.d.69/55 داراي شاخصه­ هاي برتر بوده ­اند، انتخاب شدند. پايه ­هاي هيبريد داراي رشد قطري برتر: P.x.87.1.S, P.x.89.3.C, P.x.88.4.C, P.x.88.5.C و رشد ارتفاعي برتر نيز P.x.88.1.S, P.x.89.3.C بوده­اند

Large demand of wood and restrictions on the efficiency forest’s wood production caused attention to fast growing trees poplars. Poplar genus trees because of dioecious, have insemination ability and hybridization that wood production of them are more than their parents that known as heterosis phenomena. The most properties of this hybrids are fast grow, smooth and cylindrical trunk for having a flexibility ecological and significant resistance against pests and diseases. In order to select superior varieties of hybrid poplar, four consecutive years of collection poplar clones that are growing on the bank of Sefidroud river have growing strong form that have longitudinal and diametrical growth than the others, cuttings were prepared. They planted in the nursery that already had been prepared for this purpose. Also, from female clone (P.d.69.55) in ripping seeds were collected and they were regenerated and planted in chassis greenhouse and then transferred to fields and planted. Analyze of data were done by analysis of variance for variables and variables mean comparison were done in SAS software by LSD test. The results of this research identified 13 hybrids clones of poplar with two base cutting (preparation of Sefidroud river bank) and seed (the seeds that collected and planted from deltoides clone). Selected clones in comparison with control clone (P.d.69/55) that had superior characteristics, were distinguished. Hybrid clones with superior diameter growth were: P.x.87.1.S, P.x.89.3.C, P.x.88.4.C, P.x.88.5.Cand superior height growth P.x.88.1.S, P.x.89.3.C.