اولويت بندي شاخص هاي مؤثر بر طراحي جاده هاي جنگلي (بررسي موردي: جنگل هاي لاكوبن،شهرستان عباس آباد، شمال ايران)

Prioritization of the influencing factors in the designing forest roads (Case study: Lakobon forest, Abbas-abad, North of Iran)

جاده­ هاي جنگلي نقش مهمي در مديريت، حفاظت و احياء جنگل­ها در مناطق كوهستاني دارند. در اين تحقيق براي انتخاب مهم­ترين معيارهاي تأثيرگذار در طراحي جاده­ هاي جنگلي از روش دلفي استفاده شده است. در مرحله اول معيارهاي مهم­تر و مؤثرتر در طراحي جاده با استفاده از رويكرد دلفي تعيين شده و در مرحله دوم معيار­هايي كه در مرحله اول انتخاب شده ­اند، در مرحله دوم وزن دهي شدند. در اين بررسي معيارهاي فني و زيست­ محيطي مورد استفاده قرار گرفتند كه اين معيارها شامل شيب، فاصله از گسل و مناطق لغزشي، راه­هاي موجود، سنگ‌بستر، بافت خاك، نوع تجهيزات بهره ­برداري و خروج چوب، فاصله از آبراهه و چشمه، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دريا، ارزش توده ­ها از نظر حفظ ذخاير ژنتيكي، منطقه حفاظت‌شده، زيستگاه گونه ­هاي جانوري، تنوع گونه ­هاي گياهي، موجودي در هكتار، چشم‌انداز (اكوتوريسم)، تيپ پوشش گياهي، دسترسي به آبادي­هاي اطراف جنگل و دام سرا مي­باشند. با استفاده از روش تصميم­گيري چند معياره (ELECTRE III) معيارها مورد بررسي قرار گرفتند و با مقايسات دو وجهي ميان گزينه ­ها، رتبه­بندي شدند. رتبه ­بندي معيارها نشان مي­دهد كه معيار شيب دامنه با وزن 17/0 به­ عنوان مهم­ترين معيار است و با بالاترين مقدار وزن در رتبه اول قرار گرفته و معيار دام سرا با وزن 004/0 يعني كمترين مقدار وزن در رتبه آخر قرار دارد.

orest roads play an important role in management, conservation, and forest restoration in mountainous area. In order to find out the influencing factors in the road design, Delphi method was applied. At the first stage, the most influencing factors are determined based on experts choices then at the second stage, those variants has been weighted. In the study, both technical and environmental factors including gradient, distance from fault or landslide, current roads, bedrock, soil texture, harvesting and extraction equipment, distance from river and springs, aspect, elevation from sea level, genetic reservation value, conserved area, animal inhabitant, bio diversity, forest stock, landscape, forest type, access to village, forest settlement, and cattle yards has been investigated. The criteria finally are ranked based on forest road expert idea obtained from questionnaire based on ELECTRE III method using paired comparison analysis. According to the results, factor gradient with 0.17 values ranked at the first place and factor cattle yard with 0.004 values placed at the end.