ارزيابي كمي توليد ميوه زغال اخته (Cornus mas L.) در جنگل هاي ارسباران

Quantitative analysis of fruit production of Cornus mas L. in Arasbaran forests

اين پژوهش به ­منظور تعيين اندازه توليد ميوه ز غال اخته و بررسي ارتباط بين مشخصات رويشي پايه ­هاي زغال ­اخته و مقدار ميوه توليدشده هر پايه براي سه سال متوالي (1391، 1392 و 1393) انجام شد. به ­اين منظور توده ­هاي جنگلي مشرف ‌به روستاي كلاله به مساحت 50 هكتار (رويشگاه زغال ­اخته) انتخاب شد. براي تعيين مقدار ميوه توليدشده در واحد سطح ابتدا تعداد درختان زغال ­اخته در واحد سطح با 15 خط‌ نمونه با طول متغير به فاصله 100 متر تعيين شد. براي برآورد مقدار ميوه توليدشده، 45 اصله از پايه­ هاي زغال ­اخته قرار گرفته بر روي خط‌ نمونه‌ها به­ صورت تصادفي سيستماتيك انتخاب و نشانه­ گذاري شدند. سپس به مدت سه سال مشخصات رويشي شامل: ارتفاع كل (متر)، ارتفاع تاج (متر)، قطر تاج (متر)، قطر برابرسينه (سانتي­متر)، قطر يقه پايه اصلي، تعداد جست و مقدار توليد ميوه (گرم) آن­ها مورد اندازه­ گيري سالانه قرار گرفت. مدل رياضي رابطه بين مشخصه­ هاي رويشي اندازه ­گيري شده و مقدار توليد ميوه هر پايه با استفاده از رگرسيون چند متغيره تعيين شد. سپس مقدار ميوه توليدشده در هر هكتار با توجه به تعداد در هكتار پايه­هاي زغال ااخته محاسبه شد. بر اساس نتايج اين بررسي ميانگين تعداد پايه ­هاي زغال اخته 530 اصله در هكتار به دست آمد. ميانگين ميوه توليدشده به ازاي هر پايه (گرم) در سه سال متوالي به ترتيب 97/446، 69/318 و 37/253 گرم برآورد شد. همچنين سه مشخصه قطر تاج و قطر يقه پايه اصلي و تعداد جست بيشترين همبستگي معني­ دار را با مقدار ميوه توليدي داشتند. اين سه مشخصه را مي­توان به­ عنوان عوامل مهم و تعيين‌كننده در امور مديريتي و انجام عمليات جنگل­ شناسي به­ منظور افزايش توليد ميوه استفاده كرد.

Cornelian cherry grows naturally in Arasbaran forests and a plenty amount of its fruit have annually been exploited in traditional manner. This study aimed to determine the cornelian cherry fruit production and the relationship between vegetative characteristics and amount of fruit production for three consecutive years. For this purpose, as cornelian cherry habitat, the forest stand by 50 hectares in Kalaleh village in North West of Iran (Arasbaran region) was selected. To determine cornelian cherry fruit production per hectare, the number of cornelian cherry stems per hectare was determined along 15 transects with distance of 100 m apart from each other. To estimate fruit product, a number of 45 individuals of cornelian cherry were selected and then marked along transects with randomized systematic method. Then, for three years, similar vegetative characteristics: total height (m), crown height (m), crown diameter (m), diameter at breast height (mm), diameter at collar (mm), number of coppice shoots and fruit product (gr) were measured annually. Mathematical model regression to determine relationship between the measured vegetative characteristics and fruit production per stem were established. Then Fruit product per hectare was calculated given the number of stems per hectares. According to survey results, the mean number of Cornelian cherry was calculated 530 individuals per hectare. Average fruit production in three consecutive years, respectively 446.97, 318.69 and 253.37grams for each trees. Also was found that three characteristics: canopy diameter, diameter at collar of the main stem and number of coppice shoots were significantly correlated with the fruits product. These three characteristics can be used as crucial factors in the management and silviculture operations of the forest in order to increase the fruit production.