كليدواژه :
اخلاق , حكمت عملي , توبه , حكمت نظري , حب الهي , فضائل , انس , رضاي الهي , عبد خداي متعال , فلسفه , دين
چكيده فارسي :
حكما و فلاسفه، حكمت را كه همان دانش بشري است به دو دسته اصلي تقسيم نموده اند:"حكمت نظري" و "حكمت عملي" . حكمت نظري عبارت است از علم به حقايق اشيا و موجودات عالم هستي به قدر طاقت بشري و خود داراي بخش هاي مختلفي است ، مانند طبيعيات ،رياضيات،فلسفه الهي و يا فلسفه با بعد الطبيعه. اما حكمت عملي داراي سه بخش عمده است ، حكمت عملي شامل : اخلاق ، تدبيرمنزل ، سياست مدن. اخلاق در يك اصطلاح مجموعه فضايل و رذايل است و خود داراي بخشهاي زيادي است از جمله آنها اخلاق فردي است مانند رابطه انسان با خداي متعال از قبيل توكل ، ايمان ، تقوا ، صبر و شكر. از آن جمله ميتوان حب الهي را كه از مسايل مهم اخلاق است مورد توجه قرار داد . اين صفت محصولي از صفات ديگر است كه قبل از آن وجود دارد ، مانند زهد،توبه،ذكر و غيره و نيز اساس و زيربناي صفات ديگري براي انسان است ،مانند شوق،انس،رضاي الهي و غيره. هر مقامي كه قبل از آن وجود داشته باشد مقدمه و زمينه ساز محبت است اخلاق اسلامي به رابطه انسان با خدا و رابطه انسان با خود و رابطه انسان با ديگران تحقق پيدا ميكند و در رابطه انسان با خدا محبت الهي از بالاترين اهميت برخوردار است زيرا هر مقامي كه بعد از آن است نتيجه و ثمره محبت است . اين محبت دو مرحله دارد : اول محبت عبد به خداي متعال و دوم محبت و دوستي خداوند متعال نسبت به بندگان خودش مي باشد، و هر دو مرحله در قرآن و روايات تصريح شده اند كه لازم است هر دو مرحله مورد بحث قرار گيرد