بررسي خلأ واژگاني زبان فارسي معيار در مقايسه با برخي افعال مركّب و عبارات فعلي گويش موسيرزي

گويش موسيرزي از گويش‌هاي جنوب خراسان رضوي است كه در روستايي به همين نام از توابع شهرستان گناباد تكلّم مي‌شود. اين پژوهش به دنبال آن است تا دريابد زبان فارسي معيار در مقايسه با برخي افعال مركّب و پيشوندي موجود در گويش موسيرزي تا چه ميزان خلأ واژگاني (lexical Gap) يا تصادفي (accidental Gap) دارد. كاهش جمعيت بومي اين منطقه به دليل مهاجرت نسل جديد به شهرها و تغيير سبك زندگي باعث شده بسياري از واژگان اين گويش دستخوش فراموشي گردد، لذا تلاش شده است افعالي كه در طول چهار دهۀ­ گذشته در بين نسل جديد ساكنان اين منطقه كمتر به كار مي ­روند، از اين طريق ثبت و حفظ شوند. شيوۀ­ تحقيق، ميداني است و داده‌ها از طريق مصاحبه شفاهي با گويشوران بومي مسن جمع آوري شد. تعداد داده‌هاي پژوهش به 93 مورد از افعال مركّب، پيشوندي و عبارات فعلي محدود گرديده و از ساير مقولات واژگاني چشم‌پوشي شده است. بررسي نتايج نشان مي دهد كه بيشتر داده‌هاي به دست آمده، معيار برابرنهاد در زبان فارسي ندارد و داراي خلأ واژگاني تصادفي است. طبق مشاهدات، گويش موسيرزي نسبت به زبان فارسي معيار در واژگاني كه مربوط به روابط و تعاملات بين­ فردي و مرتبط با احساسات است با دامنۀ وسيع‌تر و پيچيده ­تري به كار مي‌رود.

Mousirazi dialect is one of the southern Khorasan Razavi dialect which is spoken in the Mousiraz village in the neighborhood of Gonabad city. This research seeks to ascertain the extent to which vocabulary or random vocabulary is used in Persian language, in comparison with some compound and phrasal verbs in the Mousirazi dialect. Due to immigration to other cities and the declination of the native population of this village, the dialect is in danger, as the new generation has a very different life style in which you hardly encounter the elders' language especially in vocabularies. In this study, the method is field research and the data were collected through interviews with a different range of people especially elderly native speakers. The collected data were limited to 93 of the current compound verbs and phrases and the words from other categories were disregarded. The results indicated that there are verbs including compound verbs without any equivalence in standard Persian. It is notable that in Mousirazi dialect verbs that represent emotions and interpersonal relationships are used with a wider range rather than standard Persian.