انحاي استمداد از اولياي الهي و وجوه اختلاف در آن

مسئلۀ استمداد از اولياي الهي از جملۀ مسائل كلامي است كه بين مسلمانان از اهميت خاصي برخوردار است. اصل اين آموزه هرچند مسلّم و پذيرفتني است، در برخي از اقسام و نحوۀ آن اختلافاتي بين مذاهب اسلامي وجود دارد. در يك نگاه كلي، توسل، شفاعت و استغاثه كه از اقسام استمداد محسوب مي‌شوند، سه حكم را در اسلام به‌دنبال مي‌آورند. حكم اول، عدم اشكال و جايز بودن همۀ آنهاست؛ حكم دوم، تحريم كلي اقسام آن است و حكم سوم تفصيل دارد. يعني برخي از اين اقسام محل اشكال و برخي ديگر جايز هستند. وهابي‌ها از جملۀ كساني هستند كه در زمينۀ توسل، شفاعت و استغاثه، نظر بسيار تند و تكفيري دارند؛ به‌گونه‌اي كه بسياري از مسلمانان را با حربۀ تكفير و تهمت شرك از دايرۀ اسلام بيرون مي‌دانند و قتل آنها را نيز جايز مي‌شمارند. در پژوهش حاضر با كاويدن زواياي مختلف استمداد از اولياي الهي در قالب توسل، شفاعت و استغاثه، اقسامي شانزده‌گانه را براي موارد مذكور ترسيم و محل نزاع با مخالفان را تقرير مي‌كنيم. گفتني است كه از اين اقسام، پنج قسم به توسل مربوط است كه در يك حالت از آن، بين شيعه و وهابيت اختلاف وجود دارد. پنج قسم ديگر به شفاعت ارتباط دارد كه در يك قسمت آن اختلاف است. شش قسم ديگر هم به استغاثه مربوط است. در نهايت با اين تقرير، خوانندۀ گرامي متوجه مي‌شود كه صرفاً برداشتي نادرست و غيرعلمي و نداشتن توجه كافي به اقسام مسئله، سبب برداشت نادرستي از اين مبحث شده است. زيرا در بيشتر اين اقسام نظر وهابيت با نظر شيعه همسان است و آنها نيز اين موارد را قبول دارند.