بررسي رئاليسم ماهوي بر پايه‌ي قضاياي حقيقيّه از منظر شهيد مطهري

مسأله‌ي توجيه صدق ادراكات بشر و اثبات واقع‌نمايي شناخت، كه از آن به ارزش شناخت تعبير مي‌شود، از اساسي‌ترين و در عين‌حال پيچيده‌ترين مسائل مربوط به ادراكات است. شهيد مطهري با آن‌كه همه‌ي ادلّه‌ي وجود ذهني را اثبات كننده‌ي ادّعاي حكماي مسلمان مبني بر حصول صورت و عين ماهيّت معلوم در ذهن نمي‌داند، معتقد است كه «حكم ايجابي بر معدومات» به‌ منزله‌ي يكي از دلايل اثبات اين ادّعا، اگر بر مبناي قضاياي حقيقيّه به صورتي كه خواجه نصيرالدّين در كتاب تجريد الاعتقاد مطرح كرده است، مطرح شود، نه تنها براي ردّ نظريه‌ي اضافه، بلكه براي اثبات ادّعاي حكما نيز كافي خواهد بود. در اين نوشتار، اين ادّعا بر پايه‌ي تفسيري از قضاياي حقيقيّه، كه درست‌تر و مقبول‌تر به نظر مي‌رسد، نقد و بررسي شده و همچنين كفايت اين دليل به دليل صعوبت و يا غير‌ممكن بودنِ دستيابي به ذاتيّات و عين ماهيّات اشيا، مداقّه و نقد شده است. نتيجه‌ي چنين كوششي از سوي شهيد مطهري و حكماي مسلمان درباره‌ي توجيه صدق، تنها رسيدن به رئاليسمي است كه از آن به رئاليسم مفهومي- حكايي ياد مي‌شود، نه رئاليسم ماهوي، كه شهيد مطهري آن را تنها راهِ واقع‌بينيِ شناخت و كشف واقع مي‌داند.

فاقد چكيده مي باشد