اسطوره‌ي «تحليل گفتمان»

myth of discursive analyses

تقليل روش به «ابزار و تكنيك»ِ محض، حاصلِ كليشه‌اي ست كه «روش تحقيق» را منفك از «چارچوب نظري» و رسالت آكادمي را صرفا تحقيق تجربي مي‌داند؛ استفاده از نظريه گفتمان مبتني بر اين تلقي، علاوه بر ايجاد ناهمسازي‌هاي نظري- روشي، دست اندركار آفرينش اسطوره‌اي جديد و نشانگرِ بي اعتنايي به تنشي با سابقه درون نظريه است. وجود دو نوع كليشه تاريخ نگر – واقع گرايي و انتزاعي گري- و تقسيم آن ميان آكادمي به عنوان جايگاه راستين «علم»، و خارج از آكادمي به عنوان عرصه حقيقي «روشنفكرمآبي و تتبعات نظري» به اين وضعيت دامن مي‌زند. البته، در سال‌هاي اخير به سبب هژموني پست مدرنيسم كليشه‌ي نحله دوم تحت عناويني چون «امتناع نظريات وارداتي در توضيح وضعيت خاص ايران»، «علم بومي» و... به گفتار آكادميك نيز راه يافته است. چه بگوييم جريان دوم، صرفا واكنشي به پوزيتيويسمِ جريان اول است و چه براي آن حيثيت مستقلي قائل شويم، به نظر مي‌رسد هر دو در توافقي آشكار و نهان، به ضخامت اسطوره عصر حاضر ياري مي‌رسانند. ادعاي سخن گفتن از واقعيت به واقع گرايانه ترين شكل و يا ادعاي سخن گفتن از ذات و ماهيت چيزها دو سويه‌ي التفات اسطوره‌اي است كه خود را به مثابه عقل سليمِ دانشگاهيان و روشنفكران تثبيت نموده است و اين چنين بر خصلت دوپهلوي خود مي‌افزايد؛ تا حدي كه دامنِ تحليل گفتمان را كه پيرو سنت رولان بارت، بناست اسطوره‌هاي تاريخ زدوده را واكاوي كند، گرفته است. مساله اصلي مقاله آن است كه آيا درون نظام نشانه شناسي بارت پاسخي براي گفتار تاريخ زدوده كنوني كه در آن كليشه‌هاي تحليل گفتمان فرصت استقرار يافته‌اند، وجود دارد؟ به عبارتي برآنم كه به ميانجي بازخواني مناقشه بارت با منتقدان زمانه‌اش، و با كمك برخي واژگان لاكلائو و موف، اسطوره تحليل گفتمان را رمزگشايي نمايم.

Reducing the method to "tool and technique" is the Consequence of a stereotype that distinguishes the "research method" from the "theoretical framework" and determines the function of the academy in empirical research; the use of the theory of discourse based on this approach, in addition to creating dissonance Theoretical-methodical, is a new academic myth and reflects the disregard of tension within historical theory means the tension of two types of historical stereotypes mean realism and abstraction-historicism . They are divided among the academy as the true position of "science," and non-academic field as the real realm of "intellectual thinking". Of course, in recent years, as the hegemony of postmodernism is dominated, the second stereotype means "refusal of imported theories to explain the specific situation of Ir@n", "Native-Islamic science" has also come to academic discourse. whether we say that the second stream is merely a reaction to the academic positivism, or named it an independent Interpretation, it seems both of them -in a clear and secret agreement- has caused reproducing the dominated myth in present time. While discourse analysis that follows the tradition of Roland Barth, is going to analyze the myths. The main concern of the paper is decoding myth of discourse theory in Iran with the help of some theoretical vocabularies of Laclau and Mouffe and the semiotic system of Barrett especially Barth's controversy with his Contemporary literary critics.