تاثير خلق و وضعيت شناختي بر ارتباط بين اختلالات خواب و خستگي در افراد مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس

The effect of mood and cognition on relationship between sleep disturbances and fatigue in people with multiple sclerosis

سابقه و هدف: خستگي يكي از شايع‌ترين علايم بيماري ام اس است و باعث كاهش سطح كيفيت زندگي در اين افراد مي‌گردد. اختلالات خواب نيز در افراد مبتلا به ام اس شايع است. بنابراين جهت تسهيل درمان اختلالات خواب و خستگي لازم است عوامل موثر بر آن‌ها تعيين گردند. از آن‌جا كه اختلالات خلق (افسردگي و اضطراب) و اختلالات شناختي در افراد مبتلا به ام اس شايع است، لازم است بررسي شود اين اختلالات تا چه ميزان بر ارتباط بين اختلالات خواب و خستگي تاثير‌گذار هستند. بر اين اساس مطالعه حاضر با هدف بررسي تاثير اختلالات خلقي و شناختي بر ارتباط اختلال خواب و خستگي انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه 60 فرد مبتلا به ام اس با ميانگين سني 35 سال كه 87% آنان را زنان تشكيل مي‌دادند، پرسش‌نامه‌هاي كيفيت خواب (PSQI)، معيار تاثير خستگي (MFIS)، معاينه مختصر وضعيت شناختي (MMSE) و مقياس اضطراب و افسردگي بيمارستاني (HADS) را تكميل نمودند. داده‌هاي به دست آمده توسط نرم‌افزار نسخه 20SPSS مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. يافته‌ها: در اين مطالعه افسردگي و وضعيت شناختي موثرترين عوامل بر خستگي شناخته شدند. نوسانات خلقي و وضعيت شناختي 8/48% بر خستگي را توضيح مي‌دادند. ساير متغيرها يعني اضطراب و اختلال خواب تاثير كم‌تري داشتند. بين وجود اختلالات خواب با نمره خستگي (001/0:p) ارتباط مستقيم و معنادار وجود دارد. نمره اضطراب و افسردگي با بروز اختلالات خواب داراي ارتباط قوي، مستقيم و معنادار است (1/0p<). نتيجه‌گيري: وجود اختلالات خواب، افسردگي و اضطراب از عوامل تاثيرگذار بر خستگي هستند. ضرورت دارد كه درمانگران درمان افسردگي و اضطراب و وضعيت شناختي را جهت درمان اختلالات خواب مورد توجه قرار دهند

Introduction: Fatigue is one of the most common symptoms in people with multiple sclerosis (MS) which reduces quality of life in these people. Sleep disorders are also common in people with MS. In order to facilitate management of fatigue and sleep disorder in this group of patients, it is important to determine those factors that are affecting them. Since mood disorders (depression and anxiety) and cognitive impairment is common in patients with MS, it seems sensible to examine the possible impacts of these factors on the relationship between sleep disorder and fatigue. Therefore, the aim of this study was to investigate the effect of mood disorder and cognitive impairment on the relationship between sleep disorder and fatigue in MS patients. Materials and methods: There were sixty people with MS participated in this study with an average age of 35 years who were mostly women (87%). They completed Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI), Modified Fatigue Impact Scale (MFIS), Mini-mental State Examination (MMSE), The Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) questionnaires Results: Depression and cognitive status were the most effective factors related to fatigue and were producing 48.8% of the variation in fatigue. Other variables such as anxiety and sleep disorders had less effect. There was a positive relationship between sleep disorders and fatigue. Mood and anxiety scores were significantly and positively correlated with sleep disorders (P<0.01). Conclusion: Anxiety, depression and sleep disorder are the most important factors that influence fatigue. It is necessary for therapist to consider treatments for depression and anxiety in order to manage sleep disorders in people with MS.