كليدواژه :
راندمان پتانسيل كاربرد آب در ربع پايين , راندمان واقعي كاربرد آب در ربع پايين , ضريب يكنواختي كريستيانسن , تلفات آبياري باراني
چكيده فارسي :
براي ارزيابي عملكرد سامانه هاي آبياري باراني ثابت با آبپاش متحرك، تعداد 10 سامانه تحت مديريت زارعين با كشتهاي گندم (يك مزرعه)، سيبزميني (شش مزرعه) و يونجه (سه مزرعه) انتخاب شدند. ميانگين شاخصهاي ضريب يكنواختي كريستيانسن، يكنواختي توزيع، راندمان پتانسيل كاربرد آب و راندمان واقعي آب، براي تمامي مزارع به ترتيب 26/75%، 76/56%، 4/45% و 65/34 درصدبهدستآمدند. دامنه تغييرات راندمان پتانسيل كاربرد آب بين 47/23-19/74 درصد، راندامان واقعي آب بين 52/28%-21/48، %يكنواختي توزيع بين 1/38% - 79/72% و ضريب يكنواختي كريستيانسن بين 49/65 - 13/85 درصد بودند. ميانگين تلفات تبخير و بادبردگي در سامانههاي آبياري 9/28 درصد، ميانگين تلفات عمقي آب آبياري 31 درصد و ميانگين درصد كفايت آبياري 5/90 درصد محاسبه شدند.مقدار دو شاخص ضريب يكنواختي پخش كريستيانسن و يكنواختي توزيع در 90 درصد از سامانهها، كمتر از مقادير توصيه شده بودند. در 30 درصد از سامانه ها به علت آبياري كمتر از نياز آبي واقعي گياه، راندمان واقعي با راندمان پتانسيل كاربرد برابر بود. طراحي نامناسب سامانه ها، استفاده همزمان بيش از يك آبپاش، ضعف مديريت بهره برداران و استفاده از لوازم فرسوده و غيراستاندارد، از مهمترين دلايل پايين بودن يكنواختي توزيع آب و راندمان پتانسيل كاربرد آب است. نتايج بررسيها نشان داد كه در اكثر طرح هاي مورد مطالعه، راندمان عملكرد سامانه ها كمتر از حد انتظار است. نتايج اين پژوهش نشان داد طراحي و اجراي صحيح سامانه هاي آبياري باراني كلاسيك ثابت زماني مفيد است كه بهره برداري از اين سامانه ها نيز مناسب و كارآمد باشد.
چكيده لاتين :
The objective of this study was to evaluate the design and the management of the solidest sprinkler irrigation systems in Asadabad plain of Hamedan province. For this purpose, 10 solid-set sprinkler irrigation systems of Asadabad plain were selected and some performance indicators such as Christiansen’s coefficient of uniformity (CU), distribution uniformity (DU), potential application efficiency of low-quarter (PELQ), actual application efficiency of low-quarter (AELQ), wind drift and evaporation losses (WDEL), deep percolation losses (DP) and adequacy of irrigation (ADirr) were used for evaluation. The mean values of these parameters were obtained as 75.26%, 56.76%, 45.4%, 34.65%, 28.92%, 31%, and 90.46 %, respectively. All of the systems had low PELQ values and also their water distribution uniformity was lower than the values recommended by Merriam and Keller. On the other hand, due to deficit irrigation, in all but seven systems, the AELQ values were equal to PELQ. Unsuitable design and implementation of the systems were recognized as the most important reason of low PELQ. One of these most important factors was unsuitable pressure. Simaltaneous use of many sprinklers was also an important reason for low DU. The results of the study showed that, in many cases, operation of the system was very weak. Generally, the results showed that the proper design and implementation of the solid set sprinkler irrigation systems will be useful when the management of those systems were convenient and efficient.
