تابع توليد و بهره‌وري مصرف آب گياه بادام‌زميني (رقم گيل) در شرايط آبياري و افزودن كود نيتروژن

Evaluations of Production Function and Water Productivity of Peanut Plant (cv.Guil) under Irrigation Conditions and Nitrogen Fertilizer

دو نهاده آب و كود از عوامل مهم در توليدات كشاورزي است كه كمبود هر يك، باعث كاهش عملكرد محصول مي شود. نقش و اهميت هر يك از نهاده هاي آب و كود به تفكيك مي تواند در افزايش عملكرد موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي اثر آبياري و كود نيتروژن بر تابع توليد و بهره وري مصرف آب در گياه بادام زميني رقم گيل، به صورت آزمايش كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1388 در شهرستان آستانه اشرفيه اجرا شد. تيمار اصلي شامل بدون آبياري و آبياري با دورهاي 6،12 و 18 روز و تيمار فرعي شامل كود نيتروژن، با مقادير 0، 30، 60 و 90 كيلوگرم در هكتار بود. براي تخمين توابع توليد آب-كود از معادله درجه دوم استفاده شد. نتايج تخمين تابع توليد حاكي از افزايش عملكرد دانه با مصرف كود نيتروژن تا 60 كيلوگرم در هكتار بود؛ اما با افزايش تدريجي كود نيتروژن، مقدار عملكرد با كاهش مواجه شد. افزايش كود نيتروژن از 60 كيلوگرم در هكتار به بالا در مقادير مختلف آب مصرفي، هيچگونه تاثيري بر افزايش عملكرد و بهره وري مصرف آب نداشت و ميزان بهره وري مصرف آب در دور آبياري 6 روز با مصرف 328 ميلي متر، داراي بيشترين مقدار بود. در اثر متقابل آبياري و كود نيتروژن، بيشينه مقدار بهره وري مصرف آب در دور آبياري 6 روز و مصرف 60 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار، 96/0 كيلوگرم در متر مكعب بود.

The inputs of water and fertilizer are important in agricultural production, with a shortage of each one reducing the yield of the product. The role and importance of each of the factors of water and fertilizer separately can be effective in increasing yield. The purpose of this study was to evaluate the effect of irrigation and nitrogen fertilizer on production function and water productivity in peanut plant in Guil cultivar. The experiment was conducted as a split plot based on randomized complete block design with 3 replications, in 2009 in Astaneh Ashrafiyeh. The main treatments included: without irrigation (control) and irrigation with intervals of 6, 12, and 18 days, while the sub treatments were nitrogen fertilizer rates of 0, 30, 60, and 90 kg ha-1. A quadratic equation was used to estimate the water-fertilizer production function. The results of production function estimation indicated that seed yield increased with nitrogen fertilizer up to 60 kg ha-1. But, with a gradual increase in nitrogen fertilizer, yield was reduced. Increasing nitrogen fertilizer from 60 kg ha-1 in different amounts of water consumed had no effect on yield increase. Water productivity and the water utilization rate in the irrigation interval of 6 days, with consumption of 328 mm, was the highest. In the irrigation interval of 6 days and consumption of 60 kg N-fertilizer ha-1, the maximum amount of water productivity was 0.96 kg m-3.