تحليل الگوي مكاني و پويايي زي‌توده روي زميني درختان سفيدپلت (Populus caspica Bornm.) در مراحل تحولي توده‌هاي طبيعي پارك جنگلي نور

Spatial analysis and long-term dynamics for above-ground biomass of Caspian poplar (Populus caspica Bornm.) in developmental stages of natural stands in Nour Forest Park

هدف اين پژوهش تحليل الگوي مكاني و پويايي زي­توده درختان سفيدپلت در قالب اجتماع­پذيري در مراحل مختلف تحولي است. برآورد زي­توده از حاصل­ضرب حجم و جرم حجمي با فرض عامل ثابت استفاده شد. با تفكيك مراحل تحولي در عرصه، مختصات كليه درختان گونه هدف در سه قطعه يك هكتاري مجزا با ابعاد 100 × 100 مترمربع ثبت و يا با استفاده از روابط مثلثاتي محاسبه شدند. تحليل الگوي مكاني با آماره ارينگ تك متغيره نشان داد كه الگوي پراكنش درختان اين گونه در مرحله صعودي و اوج در برخي فواصل محدود به­ صورت كپه­اي و در بقيه فواصل با توجه به تراكم پراكنش در محدوده مونت­ كارلو به ­صورت تصادفي بوده است. در مرحله تخريب علاوه بر دارا بودن پراكنش كپه­اي و تصادفي، در فواصل 36 و 40 متري الگوي منظم نيز مشاهده شد. نتايج تحليلي با استفاده از آماره ارينگ دومتغيره نشان داد كه اثر اجتماع­پذيري درون­ گونه­ اي درختان بين كلاسه متوسط زي­توده و كلاسه پايين زي­توده در مرحله صعودي و تخريب در يك‌فاصله مشخص (8 متري) به‌صورت جذب و در بقيه فواصل مستقل است. در مرحله اوج، رقابت بين كلاسه­ هاي مذكور در فواصل 12- 10 متري و 22 متري به ­صورت جذب و در بقيه فواصل مستقل است. همچنين روند پويايي زي­ توده درختان بين كلاسه زياد زي­توده و كلاسه پايين زي­توده در كليه مراحل تحولي مستقل بوده كه حاكي از پراكنش درختان كم قطر تحت تأثير رقابت درون­ گونه­ اي حاصل از درختان خيلي قطور نبوده است.

This study aimed to analyze spatial patterns and associations of the studied trees in the developmental stages for achieving required information to prevent undermining stability of Nour Forest Park, to implement close-to-nature silvicultural prescription and to simulate distributions of aforementioned species in non-protective situations. Product of volume and specific wood density were used for estimating biomass of Caspian poplar trees in the forest. Mathematical parameters were used instead of absolute variables of wood density for estimating bole mass and crown mass of each tree. After distinguishing the developmental stage in the studied forest, three plots with one hectare area of 100 × 100 m dimension were outlined and the trees were coordinated by using measurement or trigonometric relations. Spatial analysis resulted from univariate O-ring application showed that the distribution was aggregated in the initial and optimal stages in the specified distances. In the decay stage, as well as being aggregated and random distribution, regular pattern of Caspian poplar trees was observed in the distance of 36 and 40 meter. Furthermore, the results of bivariate O-ring indicated that there was an intra-species positive attraction between medium class of biomass (medium size) and small class of biomass (small size) in a similar distance (8 m) in both initial and decay stages. As such, the intra-species attraction in the optimal stage was in attraction format in definite distances, and associations in the other distances were independent. The results showed that the association of aboveground biomass between large size and small size of trees in the developmental stages, implying that the density of small size trees is not under effects of intra-species competition resulting from the large sizes of trees in the developmental stages