جمع آوري وشناسايي جدايه هاي ريزوبيوم بومي و ارزيابي همزيستي آنان با لاين هاي پيشرفته شبدر ايراني

Collection and Identification of Native Rhizobium Strains and Assessment of their Symbiosis with Progressive Persian Clover Lines

به منظور معرفي پتانسيل هاي ژنتيكي برتر گياه – جدايه بومي (رقم اكولوژيك-ريزوبيوم بومي) در شبدر ايراني، اين تحقيقات از سال 90- 1381 به اجراء درآمدند. سال 81 13با جمع آوري توده هاي بومي از استان لرستان شروع و طي آزمايشات انجام شده تعداد 15 لاين اميدبخش انتخاب شدند. سال 89 13تعداد 15 جدايه ريزوبيوم بومي از سطح مزارع شبدر كاري استان جمع آوري و شناسايي شدند. سال 1389 آزمايش فاكتوريل گلخانه اي بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و 240 تيمار (15 لاين×16جدايه) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بروجرد اجرا شد. صفات شاخص همزيستي، وزن خشك ريشه و اندام هاي هوايي، نسبت ريشه به ساقه، ارتفاع ساقه، تعداد گرهك روي ريشه و درصد نيتروژن بافت گياهي ارزيابي شدند. گروه بندي لاين ها و جدايه ها با استفاده از تجزيه كلاستر به روش وارد انجام شد. بر اساس نتايج حاصله اثر متقابل لاين × جدايه در مورد كليه صفات مورد ارزيابي در سطح احتمال يك درصد معني دار بود.تجزيه تابع تشخيص گروه بندي هاي انجام شده رامورد تاييد قرار داد.با استفاده از نتايج تجزيه كلاستر لاين شماره 13 با جدايه RTB2 به عنوان گروه و تركيب برتر از نظر شاخص هاي همزيستي وصفات مورد نظر انتخاب شدند.

In order to introducing efficient ecological genotype and native rhizobium strains in persian clover (Trifolium resupinatum L.) this study was conducted during 2003-2011. Since 2003, native persian clover populations were collected in Lorestan province, Iran, and after different studies15 promising lines were selected.Then, 15 native Rhizobium legominosarum bv. trifollii strains were collected and identified from the same area. In 2010, a greenhouse factorial experiment based on randomized complete design in three replications was conducted with 240 treatments (15 line × 16 strain) in research station of Borujerd. In this study symbiosis index, root and above-ground dry matters, root:shoot proportion, stem height, nodule number and nitrogen content of plant tissue were assessed. Grouping lines and strains was performed by cluster analysis under Ward method. Results showed that interaction of line × strain were significant (p<0.01) on all of studied traits. Canonical discriminate analysis was useful in describing the variation among genotypes and strains. Cluster analysis was successful in differentiating the varieties into similar sub-groups based on the measured traits. Regarding to cluster analysis the RTB2 and line No.13 were determined as a better selection with view to studied traits.