كليدواژه :
پلي اتيلن گليكول , تنش كم آبي , تنوع ژنتيكي , سيب زميني , ميكروتيوبر
چكيده فارسي :
اين پژوهش به منظور ايجاد تنوع ژنتيكي از طريق پرتوتابي با اشعه گاما در ارقام سيب زميني براي تحمل به تنش محدوديت آبي در شرايط درون شيشه اي در پژوهشكده تحقيقات كشاورزي هسته اي كرج و آزمايشگاه شركت فناوري زرع گستر آرتا در طي سال هاي 1395 و 1396 انجام شد. از هر كدام از ارقام جلي، اسپيريت، بانبا، ميلوا و آگريا به تعداد 3000 گياهچه تكثير و با اشعه گاما در دز 25 گري مورد پرتوتابي قرار گرفتند. پس از بررسي تعداد 2517 ژنوتيپ زنده ماندند. آزمايش اول به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي در سه تكرار اجرا شد كه در آن فاكتور اول ژنوتيپ هاي سيب زميني به تعداد 2517 ژنوتيپ و فاكتور دوم چهار غلظت پلي اتيلن گليكول شامل صفر، 150، 220 و 275 گرم در ليتر بودند. پس از بررسي در شرايط نرمال و تنش محدوديت آبي، تعداد 66 ژنوتيپ انتخاب شد. در آزمايش دوم تعداد 66 ژنوتيپ انتخابي به همراه 5 رقم شاهد جمعا 71 ژنوتيپ براساس طرح آزمايشي فاكتوريل بر پايه كاملا تصادفي در سه تكرار كه در آن فاكتور اول 71 ژنوتيپ و فاكتور دوم غلظت هاي پلي اتيلن گليكول شامل شاهد (صفر گرم در ليتر) ، ملايم (150 گرم در ليتر)، شديد (220 گرم در ليتر) و خيلي شديد (275 گرم در ليتر) از لحاظ صفات ارتفاع گياهچه، تعداد برگ در گياهچه، تعداد ريشه در گياهچه، تعداد گره در گياهچه، فاصله ميانگره ها، تعداد و وزن ميكروتيوبر در هر گياهچه و متوسط وزن ميكروتيوبر مورد بررسي قرار گرفتند. ژنوتيپ Esprit-G8 در شرايط نرمال و تنش ملايم و ژنوتيپ Milva-G3 در شرايط تنش شديد داراي بيشترين وزن ميكروتيوبر در گياهچه بودند. در شرايط نرمال ژنوتيپ Esprit-G8؛ در شرايط تنش ملايم و شديد ژنوتيپ هاي Milva-G1، Milva-G3،Banba-G5 ، Banba-G6، Banba-G7،Banba-G9 و Esprit-G8 از بيشترين تعداد برگ، گره و ميكروتيوبر در گياهچه برخوردار بودند و به عنوان ژنوتيپ هاي متحمل به تنش محدوديت آبي انتخاب شدند.
چكيده لاتين :
This research was conducted in order to induction of genetic diversity through radiation with gamma rays in potato cultivars for tolerance to deficit water stress under in vitro condition in Karaj Nuclear Agricultural Research Institute and Laboratory of Zar-Gostar-Arta Technology Company, during 2016 and 2017. From each cultivar of Jeli, Esprit, Banba, Milva and Agria, 3000 plantlets reproduced and were irradiated with 25 Gary of gamma rays. After evaluation, 2517 genotypes were survived. The first experiment was factorial based on completely randomized design with three replications. The first factor was potato genotypes and the second factor consisted of four concentrations of poly-ethylene-glycol including 0, 150, 220 and 275 g.l-1. After evaluation under normal and water deficit stress, 66 genotypes were selected. In second experiment 66 selected genotypes and 5 cultivars as control totally 71 genotypes were conducted based on factorial design based on completely randomized design with three replications. The first factor was 71 potato genotypes and the second factor consisted of four concentrations of poly-ethylene-glycol including normal (0 g.l-1), mild (150 g.l-1), severe (220 g.l-1) and very severe (275 g.l-1) and were investigated in terms of plant height, leaf number per plantlet, root number per plantlet, node number per plantlet, internode length, micro-tuber number and weight per plantlet and micro-tuber average weight. The Esprit-G8 genotype under normal and mild condition and Milva-G3 genotype under severe condition had the highest micro-tuber weight per plantlet. In normal condition, Esprit-G8 genotype and under mild and severe conditions, Milva-G1, Milva-G3, Banba-G5, Banba-G6, Banba-G7, Banba-G9 and Esprit-G8 genotypes had the highest in terms of leaf, node and micro-tuber number per plantlet and were selected as tolerant genotypes to deficit water stress.
