ارزيابي صفات مورفولوژيكي، اجزاي عملكرد و محتواي اسانس بالنگوي شهري (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer) تحت تداخل علف‌هاي‌هرز

Evaluation of Morphological Traits, Yield Components and Essential Oil Content of Dragon’s Head (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer) under Weed Interference Periods

اثر دوره هاي مختلف تداخل و كنترل علف هاي هرز بر صفات مورفولوژيكي، اجزاي عملكرد و محتواي اسانس و موسيلاژ بالنگوي شهري (قَره زَرَك)، تحت آزمايش مزرعه اي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و 15 تيمار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز مطالعه شد. تيمارهاي آزمايشي شامل شش دوره تداخل علف هاي هرز و شش دوره كنترل علف هاي هرز به همراه شاهد عاري از علف هرز، شاهد آلوده به علف هرز در طول فصل رشد و يك شاهد علف هرز خالص (بدون گياه زراعي) بودند. نتايج نشان داد كه وزن خشك علف هاي هرز با افزايش طول دوره آلودگي به علف هاي هرز و كاهش طول دوره عاري از علف هاي هرز به طور معني داري افزايش يافت. تعداد برگ در بوته، ارتفاع بوته، تعداد فندقه، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيكي و عملكرد دانه با افزايش دوره تداخل علف هاي هرز كاهش يافت. در بين اجزاي عملكرد، تعداد دانه در بوته با كاهش 8/46 درصدي نسبت به شاهد عاري از علف هاي هرز حساس ترين جزء بود. اثر تيمارهاي مورد بررسي بر درصد و عملكرد اسانس و موسيلاژ دانه معني دار نبود. تيمار شاهد آلوده به علف هاي هرز با عملكرد دانه 1200 كيلوگرم در هكتار كمترين و تيمار شاهد عاري از علف هاي هرز با عملكرد دانه 2289 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد را داشتند. ارزيابي عملكرد گياه بالنگوي شهري در شرايط عدم كنترل علف هاي هرز با توليد 1200 كيلوگرم دانه در هكتار نشانگر پتانسيل رقابتي بالاي گياه دارويي بالنگوي شهري در مقابله با علف هاي هرز طبيعي مزرعه است. وجود اين قابليت، موفقيت اين گياه را در رقابت با علف هاي هرز با سطح قابل قبولي از عملكرد دانه برجسته مي كند.

The effect of different interference and weed control period on morphological traits, yield components, oil and mucilage contents of Dragon’s head, studied by field experimental based on randomized complete block design with three replicates and 15 treatments at the Agricultural Research Station, University of Tabriz. The treatments were six periods of weed interference, six periods of weed control, weed free and weed infected during the growing season and, pure weed (without crop). The results indicated that weed dry weight significantly increased with increasing duration of infection and decreasing weed free period. Number of leaves per plant, plant height, number of capsules and seeds, 1000-seed weight, biological and grain yield reduced with increasing weed interference period. Among the yield components, number of seeds per plants decreased by 46.8% related to weed free control and so it was the most sensitive component. The effect of treatments on percentage and yield of essential oil and seed mucilage was not significant. Weed infested control with 1200 kg.ha-1 and weed free control with 2289 kg.ha-1 had the lowest and the highest grain yield, respectively. Evaluation of Dragon’s head performance under weedy conditions with 1200 kg.ha-1 grain yield indicated the high competitive potential of medicinal plant of Dragon’s head in front of natural weeds of field. This capability embosses success of this plant in competition with weeds accompanied by acceptable level of grain yield.