بررسي عوامل مؤثر بر آسيب‌هاي مكانيكي وارد شده به غده‌هاي سيب‌زميني در برداشت مكانيزه

Effective Parameters on Mechanical Damages of Potato During Mechanized Harvesting

در اين تحقيق، با اجراي عمليات برداشت مكانيزۀ سيب‌زميني با يك دستگاه سيب‌زميني‌كن مجهز به زنجير نقالۀ بدون تكاننده، در شرايط مختلف رطوبت خاك، سرعت پيشروي تراكتور و عمق كار تيغه، اثر هر يك از عوامل مذكور و اثر متقابل آنها بر ميزان افت كمي و آسيب ديدگي­هاي مكانيكي به محصول بررسي و شرايط بهينه براي كاهش ميزان آسيب­هاي وارد شده به غده‌هاي سيب‌زميني تعيين گرديد. طرح آزمايشي مورداستفاده از نوع كرت‌هاي نواري خرد شده با سه فاكتور در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي و سه تكرار بود. ميزان آسيب­هاي مكانيكي واردشده به غده‌هاي سيب‌زميني در برداشت به روش مكانيزه با برداشت به روش سنتي (دستي) با آزمون t مورد مقايسۀ آماري قرار گرفت. با افزايش سرعت پيشروي به ‌ويژه در خاك مرطوب، احتمالاً به دليل افزايش حجم خاك انتقال‌يافته با نقالۀ ماشين، بر ميزان غده‌هاي سيب‌زميني دفن‌ شدۀ پس از برداشت افزوده شد. در رطوبت پايين خاك، افزايش سرعت پيشروي تا 3 كيلومتر در ساعت، باعث كاهش ميزان آسيب­ديدگي پوست غده‌ها شد. شرايط بهينه براي برداشت مكانيزۀ سيب‌زميني با حداقل افت كمي و آسيب­هاي مكانيكي وارد شده به محصول، رطوبت خاك 15-10 درصد بر پايۀ وزن خشك (60-40 درصد ظرفيت مزرعه‌اي خاك) و سرعت پيشروي 3-2 كيلومتر در ساعت تعيين گرديد. در روش برداشت سنتي، آسيب­ها از نوع بريدگي غده‌هاست و در روش برداشت مكانيزه آسيب ديدگي پوست غده‌ها درصد بيشتري دارد. در حالت كلي، شدت آسيب‌هاي خارجي وارد شده به غده‌هاي سيب‌زميني در روش سنتي نسبت به روش مكانيزه به ‌طور معني‌داري بيشتر است.

The effects of soil moisture content, forward speed and operation depth during harvesting by a potato digger (without conveyor shaker) on tubers quantitative and qualitative damages were studied and the optimum conditions were determined for treatments. The experiments were arranged as a strip split plot test based on complete block design with three factors and three replications. Mechanical damage rates of potatoes due to mechanized and traditional (manual) harvesting methods were compared by t-test. Buried tubers rate (quantitative loss) was increased with increasing of forward speed especially in wet soil probably due to the excessive soil transferred to the conveyor. Peeled tubers rate was reduced by increasing forward speed to 3 km/h in soils with low moisture content. The optimum conditions for mechanized potato harvesting with minimal quantitative loss and damage rate to product quality obtained at soil moisture of 10-15% db (40-60% Field Capacity) and 2-3 km/h forward speed. The cutting damage of tubers in traditional harvesting method was more than mechanized one, while the peeling damage rate was less. Generally, external damage rate of tubers in traditional method was significantly higher than that of obtained from mechanized method.