سودگرايي و معنويت در اقتصاد اسلامي با رويكرد آيات الاحكامي قرآن كريم

در اين مقاله برخي مصاديق سودگرايي منهاي معنويت در اقتصاد اسلامي و ماهيت آن ها مورد بررسي قرار گرفته است، و بيان شده كه سودگرايي در اقتصاد اسلامي از اخلاق و معنويت جدا نيست. در اين پژوهش با اشاره به مكتب ماترياليسم غرب و نظام سرمايه داري محض، كه نقطه مقابل اقتصاد اسلامي است؛ ديدگاه اسلام و قرآن را به عنوان نظر برتر تبيين كرديم. از منظر قرآن كريم انسان داراي دو بعد مادي و روحاني است. از طرفي اسباب رشد و پيشرفت اين ابعاد منحصر به اسباب مادي و طبيعي نيست بلكه عوامل غير مادي نيز در ايجاد پديده ها تاثير دارد كه انسان نبايد صرفا به بعد مادي زندگي دنيايي متوسل شده و از مولفه هاي غير مادي براي پيشرفت زندگي غافل باشد؛ از قبيل تعاون، عدالت، ايمان، خيرخواهي، اخلاق مداري، استقامت و تلاش و غيره. قرآن كريم يك نظام اقتصادي مناسب را با اهداف كلي خود هدايت مي كند و خطوط كلي آن را ترسيم مي نمايد؛ ثروت و تمايل به سود و درآمد بيشتر را تحقير نمي كند. در اقتصاد اسلامي، آن دسته از معاملاتي كه همراه با زياده خواهي هاي نامشروع كه از راه حرام و دور از اخلاق و معنويت باشد، منهي خداوند واقع شده است، قرآن صراحتا اعلام مي دارد سود گرايي و تمايل به سود بيشتر با ناديده گرفتن اوامر الهي و تضعيف حقوق ديگران نباشد؛ در واقع اين اصول اخلاقي اسلامي نقطه مقابل خاستگاه غربي است كه بر اساس ارزش هاي ماترياليستي كه سود حداكثري را به هر قيمتي جايز مي داند بنا نهاده شده است. در اسلام افزايش ثروت وسيله ايست براي تكامل و تعالي انسان؛ اما در نظام سرمايه داري و مكتب هاي مادي ثروت را هدف نهايي تلقي مي كنند. كه چنين تفكري در اقتصاد اسلامي جايگاهي ندارد.