اثربخشي رفتاردرماني ديالكتيكي بر كاهش استرس شغلي و افزايش خودكارآمدي پرستاران

The Effectiveness of Dialectical Behavior Therapy on Stress Reduction and Increasing Self-Efficacy among Nurses

زمينه و هدف: استرس شغلي در پرستاران به فرسودگي، نارضايتي شغلي و تغيير شغل منجر مي­ شود. همچنين خودكارآمدي از مهم ترين عوامل در رشد ارتباطات سالم اجتماعي است كه افزايش آن فرد را قادر مي­ سازد تا با فشارها و استرس هاي طولاني مدت مقابله كند. رفتار درماني ديالكتيكي با تاكيد بر اصل تغيير و پذيرش، زمينه را براي تحمل پريشاني و كارامدي رابطه بين فردي فراهم مي كند. لذا اين پژوهش با هدف تعيين اثربخشي آموزش گروهي رفتار درماني ديالكتيكي بر كاهش استرس و افزايش خودكارآمدي پرستاران انجام شد. روش كار: پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي با طرح پيش آزمون- پس آزمون همراه با گروه كنترل بود. از بين كليه پرستاران بيمارستان هاي شهر سنندج در سال 1393، 30 نفر با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند. ابتدا از هر دو گروه مداخله و كنترل پيش آزمون گرفته شد، سپس براي گروه مداخله برنامه آموزشي رفتار درماني ديالكتيكي طي 8 جلسه 2/5 ساعته به صورت 1 جلسه در هفته به صورت گروهي اجرا گرديد. پس از اتمام جلسات آموزشي از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. براي گردآوري داده ها از پرسشنامه استرس شغلي و پرسشنامه خودكارآمدي عمومي شرر استفاده شد. در نهايت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و با شاخص هاي توصيفي و آزمون تحليل كوواريانس تجزيه و تحليل شد. يافته ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد بين ميانگين نمرات پس آزمون دو گروه مداخله و كنترل در استرس شغلي (F=49/83 , p<0/002) و خودكارآمدي F=185/91 , p<0( و خودكارآمدي تفاوت معناداري وجود داشت. نتيجه گيري: همانطور كه نتايج نشان مي دهد رفتاردرماني ديالكتيكي در كاهش استرس شغلي و افزايش خودكارآمدي مؤثر بود. رفتار درماني ديالكتيكي مي تواند با تاكيد بر هوشياري فراگير بنيادين و تحمل پريشاني به عنوان مؤلفه هاي اصل پذيرش و همچنين تنظيم هيجاني و كارآمدي بين فردي به عنوان مؤلفه هاي اصل تغيير و نيز از طريق راهبردهايي از قبيل آموزش مهارت هاي رفتاري، جايگزيني رفتارهاي ناسازگارانه با پاسخ هاي منطقي و سازگارانه، شناسايي هيجانات منفي و نحوه مقابله با آنها، منجر به كاهش استرس و افزايش خودكارآمدي گردد.

Background & objectives: Job stress can lead to burnout, job dissatisfaction and career change among nurses. Also, self-efficacy is one of the most important factors in the development of healthy social relationships that can enable people to confront better with long-term stresses. Dialectical behavior therapy with emphasis on the principle of change and acceptance provides groundwork for distress tolerance and effective interpersonal relationships. The aim of this study was to examine the effectiveness of dialectical behavior therapy on stress and self-efficacy of nurses. Methods: This study was a quasi-experimental with pretest-posttest and control group design. Among all nurses in hospitals of the city of Sanandaj during 2014, 30 nurses were selected using multi-stage cluster random sampling method, and randomly divided into two treatment and control groups. Firstly, both experimental and control groups were participated in pretest. Then the experimental group participated in 8 session dialectical-behavior therapy educational program. Each session lasted 2.5 hours. After completion of the training sessions, posttests were given to both groups. Job stress and General Self-Efficacy questionnaires were used to collect the data. Finally, the data were analyzed using SPSS-v.20 and descriptive and analysis of covariance.