عوامل پيشگويي كننده خودكارآمدي در بيماران تحت همودياليز

Predictive Factors of Self-Efficacy in Patients Receiving Hemodialysis

زمينه و هدف: تقويت خودكارآمدي بيماران دياليزي در امر مراقبت از خود براي دستيابي به برآيندهاي مورد انتظار پرستاران ارزشمند است. از اين رو مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل پيش گويي كننده خودكارآمدي در بيماران همودياليزي مراجعه كننده به مركز آموزشي درماني رازي در رشت صورت گرفت. روش بررسي: اين مطالعه مقطعي- تحليلي بر روي 73 بيمار تحت همودياليز مراجعه كننده به مركز آموزشي درماني رازي شهرستان رشت در سال 1394 انجام شد. نمونه ها از ميان بيماران داراي معيارهاي ورود به مطالعه به روش تصادفي ساده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ابزاري 2 بخشي شامل پرسشنامه هاي اطلاعات فردي و خودكارآمدي بيماران كليوي مزمن از طريق مصاحبه جمع آوري شده و با استفاده از آمار توصيفي (فراواني، ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي (تي مستقل، آنوا و رگرسيون خطي) در SPSS-22 تحليل شد. سطح معني داري مورد قبول اين مطالعه كمتر از 0/05 بود. يافته ها: يافته ها نشان داد كه ميانگين و انحراف معيار نمره خودكارآمدي كل نمونه‌ها 1/4 ± 5/9بود كه ارتباط معناداري با سكونت در منزل استيجاري (0/049=p) و عدم ابتلا به بيماري هاي ديگر (0/043=p) داشت. تحليل رگرسيون خطي نشان داد كه ابتلا به بيماري هاي همزمان تنها متغير پيشگويي كننده نمره كمتر خودكارآمدي مي‌باشد (0/18-=ẞ و 0/022=p) . نتيجه گيري: خودكارآمدي ضعيف‌ در بيماران تحت درمان با دياليز مبتلا به بيماري همزمان نياز ويژه اين گروه از بيماران به توجه خاص پرستاري جهت ارتقاي خودكارآمدي از طريق بررسي كل گرايانه بيماران و همچنين برنامه ريزي آموزشي خاص را برجسته مي‌سازد.

Background &Aim: Self-efficacy improvement of patients receiving hemodialysis is valuable for their self-care and achieving to the expected outcomes. Thus, this study was conducted by the aim of determining the predictive factors of self-efficacy in patients receiving hemodialysis in educational-therapeutic center of Razi in Rasht. Methods: This analytical-cross sectional study was performed on 73 patients under treatment with hemodialysis referring to Razi educational-therapeutic center in Rasht city, 2014. The sample was selected randomly from eligible patients who had inclusion criteria of the study. The data were collected by a tool in two parts consisting personal information (including charlson index and self-care) and Chronic Renal Patient’s Self-efficacy Questionnaires. The data were analyzed by descriptive (frequency, mean and SD) and analytic (Independent t-test, ANOVA and linear regression) statistics tests in SPSS, version-22. Significant level in this study was less than 0.05. Results: The findings showed that the mean and SD of total self-efficacy of sample was 5.9 ± 1.4 that had significant direct relationship with living in rental homes (p= 0.049) and no-comorbidities (p=0.043). Linear regression analysis revealed that comorbidities was only variable that can be as a predictive factor for lower score in self-efficacy (β= -0.18 and p= 0.022). Conclusion: Poor self-efficacy in patients receiving hemodialysis with comorbidity highlights the special need of these patients to nursing attention on self-efficacy promotion thorough holistic assessment and also specific educational plans.