عنوان مقاله :
نقش عذر خواهي و بخشش در پايداري زندگي اجتماعي
پديد آورندگان :
رحيمي، مرتضي دانشگاه شيراز- دانشكده الهيات- گروه علوم قرآن و فقه , سليماني، سميه
كليدواژه :
بخشش , خطا , عذر خواهي , پذيرش عذر , پايداري
چكيده فارسي :
تحقيق حاضر كه به روش توصيفي تحليلي انجام شده به پرسش « عذر خواهي و بخشش در پايداري زندگي اجتماعي چه نقشي دارد؟»پاسخ گفته و در تبيين پاسخ آن اشاره نموده كه اسلام براي كاهش تنشها همواره مسلمانان را به صلح و دوستي، پرهيز از كينه و دشمني، حل كردن اختلافات با تكيه بر فضايل اخلاقي از جمله بخشش و عذرخواهي ترغيب نموده است. نگارش رساله هايي، چون الفت نامه، مصادقه الاخوان و... توسط عالمان اسلامي در همين راستا مي باشد.
در فرهنگ اهل بيت(ع) عذر خواهي مومنان از پيامدهاي زيانبار دنيوي و اخروي جلوگيري نموده و پذيرفتن عذرِ ديگران پرتويي از اخلاق خدا، گام نهادن جاي پاي پيامبران و اولياي خدا و بستر تكامل آدمي و موجب صلح و همدلي بين مردم و محبوبيت انسان نزد خدا دانسته شده است. اهميت عفو و بخشش تا بدانجاست كه به موجب روايات، خداوند از مومن نيازمند همانند عذر خواهي برادر از برادر عذرخواهي مي كند و مزد عذر خواهي را بر ذمه گرفته و آن را از صفات متقين بر شمرده و به مسلمانان منحصر نكرده است، همچنين به موجب روايات در مواردي معصومان از مردم عذر خواهي كرده اند، كه از جمله آن ها مي توان به عذر خواهي پيامبر از برخي از اصحاب صفه اشاره نمود.
قبول عذر و بخشش در پايداري زندگي اجتماعي نقش بسزا دارد، زيرا اگر همه مردم در گرفتن حقوق خويش دقيق و جدي باشند و از كوچك ترين لغزش ديگران چشم نپوشند، زندگي، بسيار تلخ شده و روح صفا و صميميت به كلي از بين خواهد رفت.
عذر خواهي در صورتي يك فعل اخلاقي و مطلوب است كه با آداب و شرايط لازم، همچون منت نگذاشتن و... صورت گيرد و عذر خواهي بجا باشد، از اين رو عذر خواهي از كارهاي خوب، عذر خواهي از كسي كه براي ديگران حقي قائل نيست و فاقد روحيه ادب و احترام به ديگران است و... مطلوب نبوده و يك فعل غير اخلاقي مي باشد، همچنين با وجود مطلوب بودن عذر خواهي و پذيرش عذر ديگران، وادار نمودن ديگران به عذر خواهي اخلاقي نيست. هدف از تحقيق حاضر تبيين اهميت عذر خواهي و بخشش و تشويق به پايداري زندگي اجتماعي است.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي اخلاقي
عنوان نشريه :
پژوهش هاي اخلاقي