عنوان مقاله :
جامعه شناسي ديوان كليم كاشاني به روش اسكارپيت
عنوان به زبان ديگر :
Sociology of KalimKashani’s Poetry Based onRobert EscarpitTheory
پديد آورندگان :
طهماسبي ، فرهاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اسلام‌شهر- ايران , دستجردي ، مجتبي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اسلام‌شهر- ايران
كليدواژه :
كليم كاشاني , اسكارپيت , سرقت ادبي , توارد , مصرف شنيداري , توزيع قهوه‌خانه‌اي
چكيده فارسي :
در اين مقاله كوشش بر آن است با بهره‌گيري از روش اسكارپيت در جامعه‌شناسي ادبيات، مسائل اجتماعي بازتاب‌يافته در ديوان كليم كاشاني تبيين و تشريح شوند؛ در اين راستا ديوان كليم در فرايند سه‌گانه‌ي توليد، توزيع و مصرف ادبي بررسي شده است؛ نتايج اين بررسي حاكي از آن است كه تغيير مذهب از تسنن به تشيع و رفاه اقتصادي، به‌عنوان عمده‌ترين تحولات عصر صفوي، بر شعر كليم و به‌طور‌كلي بر ادبيات عصر صفوي تأثير فراواني داشته‌اند. اين مسائل در بيرون‌آمدن شعر از دربار و گسترش آن در ميان عوام مؤثر واقع مي‌شوند و پس از آن، شعر اين عصر دستخوش دگرگوني‌هايي مي‌شود؛ زبان شعر تحت تأثير شعرسرايي خيل عظيم شاعران تازه‌كار و بهره‌گيري ايشان از زبان مردم كوچه و بازار دچار تغييراتي مي‌گردد؛ وفور لغات و اصطلاحات عاميانه و كاهش كيفيت سطح زباني شعر از آن جمله است. عمده‌ترين شيوه‌ي توزيع ادبي در آن عصر، شيوه‌ي توزيع قهوه‌خانه‌اي است كه به مصرف ادبي به شكل شنيداري مي‌انجامد و زمينه‌ساز سرقت ادبي و گاه توارد مي‌شود؛ شعر كليم نيز آن‌چنان كه خود معترف است، از توارد در امان نبوده است. اوضاع نادل خواه وطن، شرايط نامساعد قشر هنرمند در جامعه‌ي عصر صفوي و ... از ديگر مسائلي هستند كه به شكل اقماري، در بررسي ديوان كليم به شيوه‌ي اسكارپيت رخ مي نمايانند.
