جايگاه عدالت و جلوه‌هاي نقد اجتماعي در پند سياسي سعدي

سعدي (606 ـ 692 هـ. ق.) را بايد به يقين از موفق‌ترين سخنوراني دانست كه از پند و اندرز جهت انتقاد سياسي به عنوان جنگي نرم در زورآزمايي و برخورد با سوء رفتارهاي صاحبان دين و دنيا در عصر خويش بهره مي‌گيرد. او با آميختگي طنز و پند و استفاده از هنر ايجاز، تشبيهات غافلگيركننده، تضاد موجود در جامعه و... فاصله‌ي ميان حقيقتِ زندگي و واقعيت حاكم را چنان زيبا بيان مي‌كند كه از يك حادثه‌اي جدي يك فانتزي خنده‌دار ‌به وجود مي‌آورد. در اين پژوهش نخست درمي‌يابيم كه برقراري عدالت اجتماعي يكي از مهمترين دغدغه‌هاي سعدي است. سپس با تحليل و بررسي شواهد و نمونه‌هاي از كلام وي آشكار مي‌سازيم كه از منظر شيخ اجل، صاحب منصباني چون قاضيان، كارگزاران حكومتي، بزرگان ديني به ويژه حاكمان و اميران، خود بيشترين جلوه‌هاي بي عدالتي در جامعه‌ي آشفته و آلوده‌ي دوران اويند.