عصا و جايگاه نمادين آن در فرهنگ ها و باورهاي باستاني

Stick and its symbolic position in ancient beliefs and cultures

نمادها و نشانه ها در تاريخ اساطيري و روايي هر ملل داراي مفاهيم و معاني خاصي بوده است و هريك از آنها داستان ها، تفكرات و باورهايي را به خود اختصاص داده اند. در اين ميان، ابزاري همچون عصا يا دبوس كه امروزه معناي مشخصي را به ذهن متبادر مي سازد، در عصر باستاني و در روايات ديني و غيرِديني معاني و كاركردهاي متفاوت و متعددي داشته است. بر اين اساس، پژوهش حاضر در پي آن است كه دريابد عصا در تمدنها و باورهاي مختلف باستاني داراي چه كاركردهايي بوده و چگونه نمادي به شمار مي رفته است؟ همچنين اين ابزار در شكل انتزاعي و ملموس خود، در دست صاحبان قدرت )شهرياران( و اصحاب دين )رهبران ديني( هريك نشانگر چه مفاهيمي بوده و در نقوش و نگارهها و باورهاي ديني چگونه تصوير و معرفي مي شود ؟ بدين سان با مطالعه و بررسي متون تاريخي و نگاره هاي باستاني و همچنين، با رجوع به روايات اساطيري و ديني، يافته هاي پژوهش پيشِ رو با رويكردي توصيفي تحليلي، حاكي از آن است كه عصا/ - دبوس در دنياي مادي، در دست افراد، نشانگر شوكت، قدرت دنيوي و ديني بوده و به عنوان نماد قدرت ايزدي، همواره در دست ايزدان مشاهده مي شود و با اين ابزار است كه ايزدان و نمايندگان آنها در روي زمين، به تحقق آمال خود ميپردازند. از طرفي عصا در دست صاحب منصبان نشانگر نقش رهبري و رياست آنها و همچنين در مواردي، سمبل فرزانگي، آزمودگي و كهنسالي است.

Signs and symbols have had special concepts and meanings in the mythological and narrative history of each nation, and stories, beliefs and thoughts have been allocated to each one of them. Among all, an instrument like stick or baton, has had different functions and meanings in ancient times. In this regard, the present study tries to find out what functions stick had in different ancient beliefs and civilizations and what kind of symbol it had been considered to be. Also, it tries to understand what concepts this instrument conveyed in its tangible and abstract form in the hands of kings and religious leaders separately and how it had been depicted and introduced in religious beliefs, drawings and paintings. Hence, through studying and investigating historical texts and ancient paintings and referring to religious and mythological narratives and by using a descriptive-analytical method, it was found that in the material world, the stick in the hands of people had been the sign of glory and worldly or religious power, and in the hands of gods it had been the sign of divine power and by using this instrument, gods and their representatives on earth realized their desires. On the other hand, the stick in the hands of officials had been considered as the sign of their leadership and authority, and also in some other cases, it had been considered as the sign of wisdom and experience and old age, which gave a special glory and value to old people and masters and was considered as a symbol representing them.