كليدواژه :
يمن , عثماني‌ها , طاهريان , مماليك , پرتغالي‌ها
چكيده فارسي :
قرن دهم هجري براي سرزمين‌هاي اسلامي، از جمله يمنِ عصر طاهريان (858-945ق)، بسيار مهم بوده‌است، چراكه در اين دوران، كشور استعمارگر پرتغال، براي دستيابي به راه‌هاي دريايي جديد، در اختيار گرفتن مراكز تجاري مسلمانان و همچنين انحصار تجارت ادويۀ هند، به شرق و از جمله يمن روي كرده بود. در اين زمان، امپراتوري عثماني، كه به‌نوعي پرچمدار اسلام در جهان به شمار مي‌رفت، براي نجات شهرها و جزاير اسلامي هند، وارد يمن شد و با توجه به موقعيت تجاري و سوق‌الجيشي مهم اين سرزمين، آن را در سال 945 هجري تحت سلطۀ خود درآورد. پژوهش حاضر با بهره‌گيري از روش توصيفي-تحليلي و با استناد به منابع عربي، تركي، و نسخه‌هاي خطي، درصدد پاسخگويي به اين پرسش است كه علل حملۀ عثماني‌ها به يمن چه بوده و اينكه حملۀ مذكور چه نتايج و پيامدهايي داشته‌است. نتايج بررسي حاكي از آن است كه عثماني‌ها براي مقابله با پرتغالي‌ها و همچنين تأمين امنيت شهرهاي اسلامي مكه و مدينه، و البته با فريب و قتل سلطان مسلمانِ يمن، به‌صورت خيانتكارانه وارد يمن شدند. اين حمله پيامدها و نتايج مختلفي، ازجمله سلب اعتماد عمومي نسبت به عثماني‌ها، در پي داشت.
چكيده لاتين :
The 10th century AH was very important for Muslim lands, including Yemen in the era of Taherian (858-945 AH), because during this time, Portugal as a colonist country, in order to have access to new maritime routes, to seize Muslim commercial centers, as well as monopoly of Indian medicine trade, was moving eastward, into Yemen. At the same time, the Ottoman Empire, which was one somehow the flagship of Islam in the world, entered Yemen to save the Muslim cities and islands of India, and regarding the important commercial and strategic position of this land, dominated it in 945 AH.
The present study, using a descriptive-analytical method and referring to Arabic and Turkish resources and manuscripts, seeks to answer the question: "What were the reasons for the Ottomans to attack Yemen and what were the consequences and results of the attack?"
The results of the study indicate that the Ottomans treacherously entered Yemen in order to destroy the Portuguese, as well as to secure the Islamic city of Mecca and Medina, with the deception and murder of the Muslim Sultan of Yemen, which resulted in consequences such as creating many problems for the Ottomans and also lack of public trust in them.
