نقش و جايگاه آذربايجان در مهاجرت نيروي كار ايراني به قفقاز (1855-1906/ 1234-1285 شمسي)

The role of Azerbaijan in the migration of Iran's labor force to the Caucasus (1855-1906)

پژوهش حاضر به بررسي مهاجرت نيروي كار ايراني به قفقاز در نيمة دوم قرن نوزدهم تا انقلاب مشروطه و نقشي كه آذربايجان در اينخصوص ايفا نمود مي‌پردازد. در اين راستا مقاله با تكيه بر منابع معتبر داخلي و خارجي و با در پيش گرفتن روش توصيفي تحليلي، در پاسخ به مسائلي چون چرايي مهاجرت نيروي كار به قفقاز و سهم آذربايجان در آن، نشان مي‌دهد آذربايجان مركز اصلي صدور نيروي كار مهاجر به قفقاز بود كه اين وضع به نوبة خود از طرفي پيامد ركود اقتصادي سراسري ايران، افت جايگاه آذربايجان در نتيجة تغيير راه‌هاي بازرگاني، جمعيت زياد و عدم ظرفيت اقتصاد اين ولايت در جذب نيروي كار بومي، و از طرف ديگر نتيجة طبيعي زمينه‌هاي پرجاذبة اشتغال در آنسوي مرزها و بويژه قفقاز بود.

The present study examines the migration of the Iranian workforce to the Caucasus in the second half of the nineteenth century to the constitutional revolution and the role played by Azerbaijan in this regard. current paper, based on the authoritative internal and external sources and with using of a descriptive-analytical method in response to issues such as the reason for the migration of the labor force to the Caucasus and the share of Azerbaijan in it shows that Azerbaijan was the main center for the issuance of migrant labor to the Caucasus, which, in turn, was the result of the general economic downturn in Iran, the decline of Azerbaijan's position as a result of changing the ways of commerce , The high population and the inability of the province's economy to absorb indigenous labor, and on the other hand, the natural consequence of the industrial areas on Beyond the border, and in particular the Caucasus.