بررسي تطبيقي نقش « فضا و مكان » در پذيرش هويت فراملي در آثار جومپالاهيري و مهرنوش مزارعي از منظر نقد پسا استعماري

A Postcolonial Reading of the Concepts of “Location” and “Space” in Accepting Transnational Identity: A Comparative Study of Jhumpa Lahiri’s and Mehrnoush

بحران هويت يكي از دغدغه هاي مهم مهاجرين پس از شروع زندگي در مكان و فضاي جديد زندگي است. نسل اول مهاجرين به دليل تكامل روند پذيرش هويت ملي و داشتن تجربه زيست شده در فضاي خانه (زادگاه)، با چالش بزرگي مواجه هستند كه پذيرش هويت جديد و فراموشي فرهنگ ملي بخش بزرگي از آن است. مهاجرين با ورود به « فضاي ميانه يا سوم» يا «فضاي بينابيني» سعي مي كنندهويتي سيال يا دوگانه را نهادينه سازند كه بين هويت ملي و هويت فضاي مهاجرتعادل برقرار نمايد. اين هويت جديد هويت فراملي (Transnational) خوانده مي شود. چالش پيش روي مهاجرين براي پذيرش هويت فراملي براي نسل دوم مهاجرين كه در غرب متولد شده و در آنجا بزرگ شده اند به مراتب پيچيده تر و سخت تر از نسل اول است. نسل دوم مهاجرين در دو بستر مجزا و كاملا متفاوت از هم هويت خود را مي سازند. بستري به نام خانواده كه از آنها مي خواهد ريشههاي فرهنگي و ملي هويت خود را پاسداري كنند و بستر دوم جامعه مهاجرت كه آنها را با فرهنگ و هويت ملي شهروند درجه دو تلقي كرده و « ديگري » مي نامد. اين تحقيق سعي دارد با استفاده از شيوه نقد پسا استعماري و آراء هومي بابا به مقايسه تطبيقي آثار دو نويسندهي زن شرقي و ساكن غرب بپردازد كه به مسئله هويت فراملي مهاجرين شرقي توجه خاصي داشته اند. در اين تحقيق سعي شده مفهوم و نقش فضا و مكان در شكل گيري هويت فراملي در نسل دوم مهاجرين در دو اثر همنام اثر جومپا لاهيري و داستان جاده از مجموعه داستاني غريبه اي در اتاق من» نوشته ي مهرنوش مزارعي مورد بررسي قرار گيرد. در اين جستار، اهميت فضاي زندگي پيش از مهاجرت در شكل گيري هويت ملي، تقابل فرهنگي بين فضاي جامعه ي مهاجرت و خانواده، چالش ايجاد شده در پذيرش ارزشهاي فرهنگي در خانواده و جامعه و در نهايت چگونگي روند شكل گيري هويت فراملي در بين نسل دوم مهاجرين از جمله مواردي است كه مورد خوانش پسا استعماري قرار مي گيرد.