بومي سازي واجي و صرفي وام‌ واژه‌ها در زبان تركي آذربايجاني

Phonological and morphological adaptations in Azerbayjani Turkish loanwords

هدف اين تحقيق بررسي تغييرات واجي و صرفي وام واژه ها در زبان آذربايجاني مي باشد. سخن گويان هر زباني براي استفاده از وام واژ ه ها، آن ها را در دستگاه صرفي و واجي بومي خود تغيير مي دهند. در اين پژوهش ابتدا واژگاني كه از زبان هاي فارسي و عربي وارد اين زبان شده مشخص گرديده سپس به بررسي تغييرات واجي مانند هماهنگي واكه اي ،ابدال، درج، حذف، نرم شدگي،همگوني و تغييرات صرفي از جمله تركيب و اشتقاق پرداخته شده است. در اين پژوهش از روش توصيفي و تحليلي و به منظور جمع آوري داده ها از فرهنگ هاي لغت تركي - فارسي استفاده شده است . در حوزه واجشناسي چارچوب نظري واج شناسي زايشي است. در اين پژوهش 704 وام واژه از زبان هاي فارسي و عربي بررسي شدند. در اين پژوهش مشخص گرديد كه از ميان فرايندهاي واجي فرايند هماهنگي واك هاي بيشترين بسامد را دارا بوده و كمترين بسامد مربوط به فرايند همگوني است. در حوزه صرف فرايند اشتقاق و تركيب مورد بررسي قرار گرفت. بيشترين بسامد مربوط به اشتقاق و كمترين بسامد مربوط به تركيب مي باشد

This research is on the phonological and morphological shifts of Azerbaijani Turkish loanwords. Speakers of most languages in order to utilize the loan words shift and adapt them according to their native morphological and phonological system. In this research, first, the loanwords from Arabic and Persian collected, and then their phonological shifts as vowel harmony, mutation, insertion, deletion, lenition, and assimilation as well as morphological shifts such as derivation and compounding studied. The method of this research is descriptive and analytic and data are collected from Turkish dictionaries. The framework of phonological shifts is generative phonology. In this research, 704 loanwords from Arabic and Persian studied. Among phonological shifts the most frequent shift was vowel harmony and the least one is assimilation. In morphological shifts, derivation and compounding are studied. In this type of shift, the most frequent one is derivation and the least one is compounding.