بررسى انديشه هاى اجتماعى از نظر اقبال و مولانا

Social Thoughts as Seen from the Viewpoints of Rumi and Iqbal

تصوف و صوفى گرى درميان جوامع مختلف با گوشه نشينى و خلوت گزينى همراه بوده است. تصوف خزيدن به درون و انديشه گرايى نيست و با جمع و همراه جمع بودن تضادى ندارد. از نظر مولانا و اقبال صوفى مرادف صفاست. پس از آن كه با خلوت نشينى به تزكيه ى درون پرداخت از مرحله ى فردى برون آمده و به مرحله ى اجتماعى وارد مى شود. مولانا و اقبال با عزلت نشينى صرف، مخالف بوده و انسان را به اجتماع دعوت م ىنمايند. آنان بارهبانيت ميانه ى خوبى نداشته و صحبت و هم نشينى را بر عزلت ترجيح م ىدهند. فرد در ميان جمع معنامى يابد و ميان اين دو ارتباطى ناگسستنى است. صوفى تا به اندازه اى بايد از اجتماع دور باشد كه وجود اغيار او را از رسيدن به محبوب بازدارد درغيراين صورت با مردم زيستن و معاشرت با آنان در اشعار هر دو شاعرتوصيه شده است. خلوت و گوشه نشينى فقط براى تزكيه ى درون و سيرفرد به سوى كمال سفارش شده است