جامعه شناسي غزل حافظ با تكيه بر شيوه تحليل گفتمان انتقادي

Sociology of Hafiz’s Ghazals with an Emphasis on the Critical Discourse

گفت كردهاي بيشتر شاعران پيش از حافظ كمتر نشاني از نفي و انكار و نقد گفتمان هاي حاكم را در خود دارد، اما در تحليل بيشتر گفتمان هاي مطرح در شعر حافظ، وجه انتقادي و انكاري و عنادي از آشكارترين وجوه بياني شعر او به شمار مي رود در اين پژوهش، ضمن تحليل گفتمان هاي هستي شناسانه، سياسي حكومتي، ديني مذهبي و اقتصادي، به بررسي طبقات و قشرهاي اجتماعي و سيماي شهر در غزل حافظ به شيوة تحليل گفتمان انتقادي پرداخته شده است؛ نتيجة بررسي ها بيانگر اين نكته است كه حافظ نيز تحت تأثير انديشه هاي جبرگرايانه زمانة خويش است، اما اين جبرگرايي نه تنها به تسليم و انفعال محض منجر نشده بلكه خودي تبديل شده است. ِ مقابل و توجيه كردارهاي طرف ِبه ابزاري براي انتقاد از طرف جبرگرايانه زمانة خويش است، اما اين جبرگرايي نه تنها به تسليم و انفعال محض منجر نشده بلكه خودي تبديل شده است. ِ مقابل و توجيه كردارهاي طرف ِبه ابزاري براي انتقاد از طرف تبديل شده است