تقابل ايران و اسرائيل و تأثير آن بر گسترش روابط سياسي امنيتي اسرائيل و جمهوري آذربايجان

با وقوع انقلاب اسلامي شاهد تحولاتي شگرف در سياست خارجي ايران و به‌ويژه در مورد اسرائيل بوده‌ايم؛ به‌گونه‌اي كه روابط ايران با اسرائيل از يك اتحاد راهبردي به يك‌باره به تخاصم و ضديت با موجوديت آن تبديل شد. اين تحول در چارچوب پارادايم‌هاي مادي قابل توضيح نبوده است. شايد سازه‌انگاري با تكيه بر مفهوم هويت، توانايي قابليت توضيح و تبيين بيشتري در اين مورد داشته باشد. با نگرشي سازه‌انگارانه در مي‌يابيم كه گسترش اين تضاد هويتي پس از سه دهه سبب ورود بازيگران جديد در اين تقابل شده كه جمهوري آذربايجان يكي از مهم‌ترين اين بازيگران است. اين كشور به‌دليل موقعيت ژئوپليتيكي ويژه در نزديكي به ايران، و ظرفيت‌هاي بالقوه‌اي همچون قوم‌گرايي و ساختار سياسي غيرديني، مدنظر سياستمداران اسرائيل قرار گرفته است. در مورد عوامل نزديكي اسرائيل به جمهوري آذربايجان ديدگاه‌هاي گوناگوني وجود دارد؛ اما اين نوشتار به اين پرسش اساسي مي‌پردازد كه تضاد هويتي و منفعتي ايران و اسرائيل به چه شكل در گسترش روابط سياسي امنيتي اسرائيل و جمهوري آذربايجان تأثير داشته است؟ در پاسخ به اين پرسش بيان مي‌شود كه با وجود مؤلفه‌هاي هويتي مشترك بين ايران و جمهوري آذربايجان، برخي چالش‌هاي پيش ‌رو از جمله بحران قره‌باغ، سياست‌هاي قوم‌گرايانۀ باكو و سياست‌هاي مذهبي ايران كه به سردي روابط دو كشور منجر شده است، سبب شده تا تقابل ايران و اسرائيل به‌عنوان عاملي مهم و تأثيرگذار، گسترش روابط سياسي امنيتي جمهوري آذربايجان و اسرائيل را موجب شود كه هدف اسرائيل از آن مقابله با ايران است.