بررسي مؤلفه هاي طنز در شعر فرانو با تأكيد بر اشعار اكبر اكسير

Examination of satire in Faranou poetry with emphasis on Akbar Exir verse

اكبر اكسير شاعر طنزپرداز مبدع و منتقد آذري زبان آستارايي، در زمره ادب دوستان و شعرسراياني است كه شعري بدون وزن و قافيه را با عنوان فرانو كه شاخه اي از شعر نو است، با درنظر گرفتن دو عامل مسلط بر جهان حاضر يعني سرعت و فن آوري، به بازار ادبيات معرفي مي كند تا بتواند ادبيات غني فارسي را به جنبشي نو واداشته، مخاطب جوان امروز را به دوستي مجدد با اين ادبيات كهنسال دعوت نمايد. او در اين ميان از مؤثرترين و نافذترين نوع ادبي يعني طنز بهره مي گيرد. طنز كه همواره بهترين وسيله انتقادي اصلاح طلبانه بوده، ماهيت اصلي شعر اكسير را نيز تشكيل مي دهد. اكسير براي خلق طنز در شعر فرانو كه ايجاز ويژگي بارز اين شعر است، ضمن گزينش هوشمندانه واژگان ساده از صنايع بديع معنوي و لفظي همچون ايهام، مراعات نظير و جناس و ... و سازوكارهاي بياني مانند نقيضه، غافلگيري، هنجارگريزي و ... به طور نامحسوس و غيرتحميلي استفاده مي كند كه گاهي طنز اشعار منتج از تلفيق چند شگرد با هم است. هدف از اين پژوهش معرفي شعر فرانو و ذكر ويژگيهاي آن و بررسي شگردها و تكنيك هاي طنزساز در اشعار اكسير به عنوان يكي از برجسته ترين نمايندگان اين شعر است. نتيجه آنكه اكسير ضمن نوآوري در استفاده از شگردهاي طنزآفرين، عمدتاً از طنز كلامي و طنز موقعيت در آفرينش آثار شعري خود بهره جسته است. ضمناً اين مقاله به روش توصيفي- تحليلي تدوين گرديده است.

Akbar Exir, an Azari born in Astara, Iran, a satirist is one of the literary scholars and poets who has introduced a non-rhythmic neither rhyming verse into the literary market which is categorized as a part of modern literature called Faranou (Ultra-modern) poetry, considering two essential global elements pace and technology to make ancient Persian literature appeal to young contemporary readers. To achieve so, he has utilized satire, the most influential literary term in his works. His poetry consists of satire which has always been a critical but reformist stimulus. For the sake of satire in his Ultra-modern poetry which revolves around brevity, Exir has cunningly selected a variety of figures of speech such as multiple meaning, taxis, pun, deviation and paradox in an invisible unforced way to create a multi-layer poetry which can appeal to various public or scholar addresses in the simplest way. The introduction of Faranou poetry and its features and the analysis of its wit and comic play from literary and local points of view has been the most simulative reason of writing this descriptive- analytical article which also leads to a better recognition of the poet’s literary work.