بررسي رئاليسم جادويي و نوستالژي بازبينانه در لايه‌هاي روايي رمان اسفار كاتبان

A Study on Magical Realism and Revisionary Nostalgia in the Mise-en-abymes of the Novel Esfar-e-Kateban (The Script of the Scribes

رمان اسفار كاتبان در 1379، جايزه مهرگان را از آن نويسنده اش؛ ابوتراب خسروي، نمود. اين اثر كه از لايه هاي مختلف روايي بهره مي گيرد، در حالي كه در لايه اول خود سعي در روايت آشنايي سعيد و اقليما دارد، در لايه هاي روايي ديگر، متون كهن از جمله مصاديق الآثار شيخ يحيي كندري يا همان تاريخ مظفري و زندگي شدرك قديس را باز خواني مي كند. اين ويژگي در داستان كه قابل رويت در داستان هاي پست مدرن است، لايه هاي روايي نام دارد. در اسفار كاتبان كه شرح روايات كرامات خواجگان و قديسين را در خود جاي مي دهد، ويژگي هاي رمان رئاليست جادويي به چشم مي خورد. رئاليسم جادويي، نوعي پادآميزه ادبي است كه از دو عنصر جادويي + رئاليستي تشكيل يافته است بسياري از نويسندگان، اين نوع ادبي را در جهت بررسي تضادهاي موجود بين قدرت هاي استعمارگر، پسا استعمارگر، امپرياليستي و جامعه خود استفاده كرده اند و گاه واقعيت هاي تلخ تاريخي را از طريق رئاليسم جادويي بازبيني نموده اند. مطالعه حاضر پس از بررسي لايه هاي روايي در رمان اسفار كاتبان، ضمن اشاره به ويژگي هاي رمان رئاليست جادويي از قبيل عنصر ناكاستني، جهان پديداري، بر هم زدگي دنياها، اغتشاش در ترديد ها، و شكستن زمان مكان و هويت بر اساس طبقه بندي فاريس، و بررسي اين عناصر در رمان مذكور، اسفار كاتبان رماني رئاليست جادويي در نظر گرفته شده و سپس نوستالژي بازبينانه خسروي را در جهت بازنويسي روايات تاريخي زندگي شاه منصور مظفري و شدرك قديس نشان داده است.

Esfar-e-Kateban (The Script of the Scribes) won Mehregan Prize in 2000 for its author, Abu-Torab Khosravi. This work which consists of various narrative layers, in its first layer attempts to tell the story of Said and Eklima’s acquaintance. In the other narrative layers, it rereads the old texts such as Masadig-al-Asar of Sheykh Yaha Kondori or Mozaffari History and the life of Saint Shedrek. This characteristic which is seen in postmodern fiction, is called mise-en-abyme. Esfar-e-Kateban which includes the description of the greatness of Khawjas and saints has the features of a magical realist fiction. Magical Realism is an oxymoron that consists of magical+real elements. Many writers, have used this genre for studying the clashes between colonial, postcolonial, and imperialist powers with their society. and sometimes they have revisioned the harsh realities of history using Magical realism. The present study after examining mise-en-abyme in Esfar-e-Kateban and mentioning the characteristics of magical realist fictions such as the irreducible element, the phenomenal world, unsettling doubts, merging realms, disruptions of time, space, and identity according to Faris’ classification, finds the mentioned novel a magical realist one and then it expresses the revisionary nostalgia of the writer in order to rewrite the historical narratives of the lives of Shah Mansour Mozaffari and Saint Shedrek.