بررسي موانع سياسي گذار به مردم‌سالاري در بحرين

موج اول گذار به دمكراسي در بحرين سال 1995 آغاز و در سال 1999 منجر به مجموعه‌اي از اصلاحات از بالا شد. اما كندي و نيز عدم پيشرفت جدي در تحقق اصلاحات از‌يكسو و تحولاتي كه از تونس آغاز شد از‌سوي‌ديگر باعث شكل‌گيري موج دوم اعتراضات عليه حكومت در سال 2011 شد. محور اصلي اين اعتراضات جريان الوفاق به نمايندگي از شيعيان اين كشور بود كه خواستار اجراي مفاد منشور ملي 1999 و انجام اصلاحات دمكراتيك بود. بي‌ثباتي سياسي ناشي از اعتراضات موج دوم نه تنها به تقويت روند گذار به دمكراسي منجر نشد بلكه وجود موانع سياسي در دو سطح داخلي و خارجي باعث ناكامي و در نتيجه توقف فرايند نوسازي سياسي گرديد. مقاله حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي موانع سياسي روند گذار به دمكراسي در بحرين پرداخته است. دو عامل انسجام نخبگان حاكم و عدم انسجام مخالفان در سطح داخلي و نقش عربستان و آمريكا در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي از‌جمله عواملي هستند كه در ناكامي روند گذار به مردم‌سالاري در بحرين مؤثر بوده‌اند. البته بايستي توجه داشت كه ميزان تأثير هركدام از اين عوامل به‌ويژه در سطح داخلي يكسان نيست.