تحليل مصرف آب در اقتصاد ايران با يك رويكرد مبتني‌بر مصرف (ديدگاه ردپاي آب)

امروزه مسئله كمبود آب به يكي از نگران‌كننده‌ترين مسائل پيش روي كشور ايران تبديل شده است. ازآنجاكه حجم بسيار زيادي از منابع آبي كشور صرف توليد محصولات اقتصادي مي‌شود، تحليل چگونگي مصرف آب در بخش‌هاي مختلف اقتصادي، در جهت مديريت صحيح اين منابع امري ضروري به نظر مي‌رسد. مطالعات سال‌هاي اخير نشان مي‌دهند كه در مباحث مربوط به رابطه بين محيط‌ زيست (و به‌طور خاص آب) و اقتصاد، رويكردهاي مبتني‌بر مصرف مي‌توانند ديدگاه روشن‌بينانه‌اي ارائه دهند. در اين راستا هدف پژوهش حاضر، تحليل مصرف آب در بخش‌هاي اقتصادي ايران با يك رويكرد مبتني‌بر مصرف است. براي اين منظور از شاخص ردپاي آب و مدل داده ـ ستانده استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه با رويكرد مبتني‌بر مصرف، وضعيت مصرف آب در بسياري از بخش‌هاي اقتصادي به‌طور چشمگيري نسبت به رويكردهاي سنتي تغيير مي‌كند. بر‌اساس شاخص ردپاي آب، اگرچه بخش كشاورزي همچنان در رده اول مصرف آب قرار دارد، اما سهم آن از كل مصرف، از حدود 91.4 درصد در رويكردهاي سنتي به كمتر از 53 درصد مي‌رسد. در طرف مقابل، بخش صنايع مواد غذايي قرار دارد كه سهم آن از 0.76 درصد به حدود 33.68 درصد افزايش مي‌يابد. ساير محاسبات نشان مي‌دهد كه سرانه ردپاي آب هر ايراني در سال 1390 حدود 1275 مترمكعب به ازاي هر نفر بوده است. همچنين كشور ايران در اين سال حدود 8115 ميليون مترمكعب خالص واردات آب مجازي داشته است.