اولويتبندي انواع انرژي در ايران با هدف افزايش امنيت انرژي در افق 1404 هجري خورشيدي (با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي)

Prioritization energy types in Iran with the aim of increasing energy security in the 1404 horizon: using hierarchical analysis method

اين مطالعه براي ارزيابي و اولويت­ بندي انواع مختلف انرژي در ايران شامل نفت، گاز طبيعي، زغال سنگ، انرژي هسته ­اي، انرژي­ هاي تجديدپذير، انرژي برق ­آبي و زيست سوخت ­ها انجام شده است. قسمت اعظم مصرف انرژي در ايران مربوط به هفت نوع ذكر شده است. اين انواع مختلف از انرژي از نظر مفاهيم چهارگانه انرژي شامل فراهم بودن (6 مؤلفه)، در دسترس بودن (4 مؤلفه)، قابل خريد بودن (5 مؤلفه) و قابل قبول بودن (3 مؤلفه) داراي سطح امنيت متفاوت هستند. در اين مقاله قصد شده با استفاده از روش تحليل سلسله‌ مراتبي و تكنيك تصميم­ گيري تاپسيس انواع انرژي موجود در ايران را با هدف افزايش امنيت انرژي و با توجه به معيارهاي ذكر شده ارزيابي و اولويت ­بندي آن‌ها را مشخص كنيم. 20 فرد خبره 7 نوع از انرژي را از نظر معيارهاي چهارگانه (18 زيرمعيار) با يكديگر مقايسه و ارجحيت آن‌ها را مشخص كردند. براي ارزيابي هر گزينه نسبت به هر معيار از مقياس 1 تا 9 (مقياس دو قطبي) بهره گرفته شد و پس از تشكيل ماتريس تصميم‌گيري در يك فرآيند شش‌ مرحله‌اي تكنيك تاپسيس انواع انرژي مورد استفاده در ايران اولويت‌بندي شدند. نتايج نشان مي­دهد گاز طبيعي به دليل نزديكي به معيارهاي مثبت و فاصله داشتن از معيارهاي منفي به‌صورت همزمان، به عنوان مناسب­ترين نوع انرژي در راستاي تأمين امنيت انرژي مشخص شده (0/69125= Ci) و انرژي­ هاي برقي تجديدپذير (0/67354= Ci) و انرژي هسته ­اي(0/62853= Ci) در اولويت­ هاي دوم و سوم هستند.

Aim & Backgrand: This study was conducted to evaluate and prioritize different types of energy in Iran including oil, natural gas, coal, nuclear energy, renewable energy, hydroelectric power and biomass. Materials and Methods: Most of the energy consumption in Iran is related to seven types. These different types of energy are different in terms of the four-dimensional concepts of energy, including availability (6 components), Accessibility (4 components), Affordability (5 components), and acceptability (3 components) of a different level of security. Therefore, in this paper, using the hierarchical analysis method and Topsis decision technique, we aimed to evaluate the types of energy available in Iran with the aim of increasing energy security and according to the mentioned criteria and prioritize them. Findings: Twenty certified experts compared the seven types of energy in terms of quadratic criteria (18 sub-criteria) and identified their preferences. To evaluate each option, each scale was used from scale 1 to 9 (bipolar scale). After forming the decision matrix, a six-step process of topical technique prioritized the types of energy used in Iran. Conclusion: The results show that due to its close proximity to the positive criteria and the distance from the negative criteria at the same time, natural gas is identified as the most suitable type of energy for ensuring energy security (Ci=0.69125), an‎d renewable energy (Ci = 0.67354) and nuclear energy (Ci = 0.62853) In the second and third priorities.