پيش تيمار بذر با متانول، اتانول، بُر و منگنز و اثر آنها بر برخي از صفات مورفوفيزيولوژيك كلزا (Brassica napus L.) تحت تنش كمبود آب

Effect of Seed Priming with Ethanol, Methanol, Boron and Manganese on some of Morphophysiological Characteristics of Rapeseed (Brassica napus L.) under Water Deficit Stress

اثرات پيش تيمار بذر با متانول، اتانول و عناصر ريز مغذي بُر و منگنز بر تعدادي از صفات مورفوفيزيولوژيك كلزا تحت تنش كمبود آب طي دو آزمايش مجزا در سال 1391 در ايستگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز به­ صورت آزمايشگاهي در قالب طرح كاملاً تصادفي و در شرايط گلخانه­ ي در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملاًتصادفي با 3 تكراربررسي گرديد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از تركيب پيش تيمار بذر در 5 سطح شامل: بدون پيش تيمار (شاهد)، اتانول با غلظت 2 درصد حجمي، متانول با غلظت 2 درصد حجمي، سولفات منگنز و اسيد بوريك با غلظت 5 در هزار و تنش كمبود آب در چهار سطح شامل: 25،50، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه اثر پيش تيمار بر صفات متوسط زمان جوانه­ زني و سرعت جوانه­ زني در سطح احتمال 1 درصد معني­ دار بود. همچنين اثر اصلي پيش تيمار بذر با تركيبات متفاوت و نيز سطوح مختلف تنش كمبود آب بر صفات محتواي رطوبت نسبي برگ و تعداد خورجين در بوته و اثر متقابل پيش تيمار تركيبات متفاوت در سطوح مختلف تنش كمبود آب بر صفات عملكرد دانه، مقاومت روزنه ­اي و وزن خشك بوته در سطح احتمال 1 درصد نيز معني­ دار شدند. بر اساس مقايسه ميانگين داده‌ها، متوسط زمان لازم براي جوانه ­زني و سرعت جوانه­ زني در اثر پيش تيمار با اتانول به ترتيب 65 و 72 درصد افزايش نشان دادند. همچنين، صفات مقدار نسبي آب برگ و تعداد خورجين در بوته در اثر پيش تيمار بذر با اتانول به ­ترتيب 8 و 9% افزايش يافتند. پيش تيمار بذر با اتانول در تيمار 100 درصد رطوبت قابل دسترس نسبت به پيش تيمار بذر با سولفات منگنز در تيمار 25% رطوبت قابل دسترس موجب افزايش 85 درصدي عملكرد دانه گرديد.

To effects of seed priming with ethanol, methanol, boron and manganese on some morphophysiological characteristics of rapeseed under water deficit stress was investigated in greenhouse using a factorial experiment based on completely randomized block design with three replications at the Research Station of the Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran, during growing seasons of 2012-2013. Treatments were 5 priming treatments: without seed priming, control, seeds priming with 2% ethanol, 2% methanol and with 0.5% of H3BO3 and of MnSO4.H2O solutions) and 4 levels of different regimes of irrigation: (irrigation at 100%, 75%, 50%, and 25% of field capacity. The analysis of variance showed significant effects of seed priming on mean germination time (MGT) and germination speed (GS). The analysis of variance also indicated significant effect of seed priming and water deficit stress on relative water content (RWC) and number of pod per plant. Furthermore, the results showed a significant difference of interaction between seed priming and water deficit stress for seed yield per plant, stomata resistance and dry biomass weight per plant. The detailed results of this study showed that ethanol seed priming increased mean germination time (MGT) and germination speed (GS) by 65% and 72% respectively. Seed priming by ethanol increased relative water content (RWC) by 8% and number of pod per plant by 9% as compared with those of untreated seeds. Furthermore, seed priming by ethanol at 100% FC increased seed yield by 85% as compared with seed treatment by MnSO4.H2O at 25% FC.