بررسي اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژيك در ميزان عناصر معدني گياهان (مطالعه موردي: مراتع طالقان)

Assessing effect reciprocal of species and phenological stage, in the amount of mineral elements plants case study: Taleghan ranges

با توجه به اهميت عناصر معدني در تغذيه دام‌هاي چرا كننده از مرتع و تغييرات ميزان عناصر در مراحل مختلف فنولوژيك در گياهان، آگاهي دامداران و مرتعداران از اين تغييرات براي برنامه ريزي صحيح ورود و خروج دام و تامين نيازهاي تغذيه اي دام ­هاي چرا كننده از مرتع در زمان‌هاي مختلف فصل چرا، ضروري است. در اين مطالعه ميزان شش عنصر پرمصرف كلسيم، منيزيم، فسفر، كلر، سديم و پتاسيم و پنج عنصر كم مصرف آهن، مس، روي، كبالت و منگنز در هشت گونه مرتعي پهن برگ علفيPrangus uloptera, Medicago sativa, Lotus goeblia, Trifolium montanum, Sanguisorba minor, Stachys inflate, Melilotus officinalis و Ferula ovina مورد استفاده گوسفند در مراحل رويشي، گلدهي و بذر دهي در مراتع طالقان اندازه گيري شد. براي تعيين اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژيك از تجزيه واريانس دو طرفه استفاده شد و در صورت معني دار شدن اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژيك، از آزمون دانكن استفاده شد. نتايج نشان داد؛ با پيشرفت مراحل رشد گياه، ميزان عناصر پر مصرف و كم مصرف كاهش پيدا كردند، و بين مقدار روي، مس، منگنز، فسفر، كلر، پتاسيم و سديم هشت گونه مورد مطالعه در مراحل مختلف فنولوژيك اختلاف معني داري وجود نداشت، ولي بين مقدار منيزيم، كلسيم، آهن و كبالت هشت گونه در مراحل مختلف فنولوژيك تفاوت معني دار در سطح 99% وجود داشت.

Considering the importance of mineral elements in nutrition of grazing livestock in the range and changes in the amount elements phenological stages of in the plants, awareness ranchers and range managers of these changes for planned correct entry and exit livestock and meet the needs nutritional of grazing livestock range at different times grazing season is essential. In this study amount six macro elements Ca, Mg, P, Cl, Na and K, and five micro elements Fe, Cu, Zn, Co and Mn, in eight range forb species Prangus uloptera, Medicago sativa, Lotus goeblia, Trifolium montanum, Sanguisorba minor, Stachys inflate, Melilotus officinalis and Ferula ovina used for sheepat vegetative, flowering and seeding stages were measured. To determine effect reciprocal of species and phonologic stage, two – way variance analysis were used, and where the species and phonological stage interaction was significant, the Duncan test was used. The results showed; with advancing stages of plant growth, amount macro and micro elements were decreased, and between amount of Zn, Cu, Mn, P, Cl, K and Na eight species studied in different phenological stages was not significant difference, but between amount of Mg, Ca, Fe and Co eight species in different phenological stages there was significant difference in the level of 99%.