بررسي حل تعارض آيات تجسم اعمال

A Study on the Verses Denoting the Embodiment of Acts

يكي از مسائل بنيادي و چالش‌برانگيز معاد، كيفيت رابطه‌ پاداش و مجازات الهي در جهان ديگر است. در باره اعتباري يا حقيقي بودن مجازات و پاداش الهي در ميان مفسران سه ديدگاه متفاوت وجود دارد. در اين مقاله براي رسيدن به پاسخ صحيح و روشن شدن حقيقت و صحت‌ و سقم ديدگاه‌ها، در مرحله نخست به پيشينه‌شناسي موضوع به‌ويژه در تفاسير اشاره ‌شده است. آنگاه به بيان دو دسته ‌آيات درباره‌ چگونگي پاداش و كيفر اعمال ـ كه گروهي بيانگر تكويني و حقيقي بودن و گروه ديگر بيانگر اعتباري و قراردادي بودن آن است ـ همراه با تفسير اجمالي آنها، پرداخته ‌شده است. سپس ديدگاه معتقدين به تكويني بودن رابطه اعمال و پاداش و كيفر و ادلّه آن‌ها و شبهات مخالفان اين ديدگاه مطرح گرديده است و نظريه معتقدان به اعتباري بودن رابطه و ادلّه آنها گزارش ‌شده است. در پايان ديدگاه احتياطي‌ها، طرح و با دلايل و مستندات كافي تقويت گرديده و مكانيزمي براي حل ناسازگاري ظاهري آيات ارائه گرديده است.

One fundamental and challengeable problem on the hereafter lies in the quality of the relation of rewards and Divine punishment in it. There are three different perspectives on the Divine punishment and rewards among commentators. In this paper, in order to present a correct answer and clarify the quality of views, at first, a reference has been made to the subject's background, especially in the commentaries. Then, two groups of the verses denoting the rewards and punishments of actions, one knowing the relations as being real and the other knowing them as being conventional, have been studied and commented in brief. Then, the view of their being real, its arguments, and the opponents` proofs against it have been brought into consideration and studied. Finally the view of those of caution has been presented and supported with sufficient reasons and documentation; moreover, a mechanism has been proposed to solve the apparent incompatibility of verses also