تبيين دلزدگي تحصيلي بر مبناي ويژگي‌هاي شخصيتي و راهبردهاي مقابله‌اي

احساس دلزدگي، تجربه شايعي است كه آثار زيانبار آن روي يادگيري و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان در كانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در اين پژوهش، نقش علّي صفات زيربنايي شخصيت و راهبردهاي مقابله‌‌اي در تبيين دلزدگي تحصيلي بررسي شد. گروه مشاركت‌كنندگان مشتمل بر 718 دانش‌آموز (380 دختر و 338 پسر) از دبيرستان‌هاي شيراز بودند كه به روش خوشه‌اي مرحله‌اي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها نسخه كوتاه شدة پرسشنامه ويژگي‌هاي شخصيتي گلدبرگ، مقياس راهبردهاي مقابله با دلزدگي تحصيلي و مقياس دلزدگي مرتبط با كلاس و يادگيري به كار رفت. به منظور بررسي مدل از روش معادلات ساختاري و براي تعيين نقش ميانجي‌گري راهبردهاي مقابله‌اي، به‌طور همزمان از روش بوت‌استراپ و مراحل بارون و كني در نرم‌افزار AMOS، استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه به استثناي توافق‌پذيري، ديگر عوامل شخصيتي دلزدگي تحصيلي را پيش‌بيني مي‌كنند. راهبرد مقابله‌اي شناختي ـ اجتنابي تأثير صفات وظيفه‌مداري و گشودگي تجربه را بر دلزدگي تحصيلي ميانجي‌گري مي‌كند. راهبرد رفتاري اجتنابي نيز تأثير برون‌گرايي، وظيفه‌مداري و گشودگي را بر دلزدگي تحصيلي ميانجي‌گري مي‌كند. افزون بر اين، بررسي‌ شاخص‌هاي برازش، بيانگر تطابق مناسب مدل با مشاهدات بود. تلويحات يافته‌ها در پرتو مباني نظري و تحقيقات پيشين، پايان‌بخش مقاله پيش رو است.