معناشناسي توصيفي «فساد» در تفسير آيات قرآن كريم

A Descriptive Semantics of Fasad in the Quranic Verses

واژه «فساد» و مشتقات آن 50 مرتبه در آيات قرآن كريم به‌كار رفته است. تاكنون با نگاه معناشناسانه به‌عنوان شيوه‌اي منسجم و استاندارد در تحليل مفاهيم قرآني، مورد پژوهش قرار نگرفته است. اين پژوهش با روش معناشناسي توصيفي، به تحليل تفسيري حوزه معنايي «فساد» در قرآن مي‌پردازد. به‌اين‌ترتيب، «الأرض» پربسامدترين واژه هم‌نشين «فساد» است. تأكيد مكرر بر پرهيز از فساد در زمين، نشانه اهتمام قرآن نسبت به بعد اجتماعي زندگي بشر است. نكته قابل‌توجه، هم‌نشيني «فساد» با «صلاح» از نظر كمي و كيفي است. از ديدگاه قرآن، اساس زندگي بر نظم و صلاح بنا شده، ازاين‌رو خداي متعال با وجود حمايت مستمر از صالحان، همواره نسبت به مفسدان اظهار نفرت و غضب نموده و ديگران را به عبرت گرفتن از عاقبت آنان فراخوانده است. در محور جانشيني نيز، «ظلم» با «فساد» رابطه عام و خاص دارد، چنان‌كه هر فسادي، با رويكردي ظالمانه؛ يعني ازاله حق و خروج از حد اعتدال، همراه است. ازجهتي ديگر، واژه «كفر» معادل با «فساد» است؛ زيرا عدم اعتقاد به وجود ناظمي مصلح براي عالم، همان فساد اعتقادي و ريشه اصلي تمام مفاسد مي‌باشد. بنابراين ملاحظه مي‌شود كه ماهيت هر فسادي، متشكل از «سيئه» و شرارت است.

The word fasad and its derivations have been mentioned in 50 cases of the holy Quran. It has not been studied with a semantic and interconnected approach. This paper has studied the word with a descriptive semantics method. Frequent emphasis on avoiding fasad on the earth shows the attention of the Quran to human social life. A notable fact in the field lies in its being qualitatively and quantitatively accompanied by salah. On the Quranic teachings, human life is based on order and salah, God, the Exalted, therefore, has supported salihan and opposed mufsidan and invited people to think about the end of fasidn. and considering them paradigmatically, every case of fasad, with a cruel approach is followed by destroying a case of right and justice. Again, the word kufr is equal to fasad, since lack of belief in the existence of a reforming designer for universe is the base for all mafased. Therefore, the essence of every fasad is sin and devilry.