ويژگي‌هاي كاني‌شناسي آمفيبول در آمفيبول- پريدوتيت‌هاي مشهد

Mineralogical features of amphibole in the Mashhad amphibole-peridotites

مجموعه سنگ­ هاي اولترامافيك مشهد به سن چينه ­اي پرمين – ترياس، در شمال خاوري كوه­ هاي بينالود و در نزديكي شهر مشهد (جنوب باختر تا شمال باختر) قرار گرفته است. اين منطقه از سنگ­ هاي مافيك و اولترامافيك، سنگ­ هاي رسي و كربناتي دگرگون شده، گرانيتوئيد و فيليت‌هاي مشهد با راستاي عمومي شمال باختري ـ جنوب خاوري تشكيل شده است. آمفيبول-پريدوتيت­هاي سرپانتيني شده، اصلي ­ترين انواع سنگ­هاي اولترامافيك در منطقه­ ي مورد بررسي است. كاني­ هاي تشكيل ­دهنده سنگ­ هاي الترامافيك اين منطقه شامل اوليوين، ارتوپيروكسن، كلينوپيروكسن، آمفيبول قهوه ­اي و كاني­ هاي تيره به عنوان كاني­ هاي باقيمانده از سنگ اوليه وكاني­ هاي گروه سرپانتين، ترموليت-اكتينوليت، كلريت، مقادير اندكي تالك و كاني­ هاي كربناتي هستند. دو نوع آمفيبول در اين سنگ­ها مشاهده مي­ شوند. آمفيبول­هاي نيمه شكل­ دار قهوه ­اي با تركيب پارگازيتي و آمفيبول­­ هاي بي­ شكل و رشته­ اي سبز كم­رنگ و يا بي­رنگ با تركيب ترموليت – اكتينوليت. تغييرات نسبت ­هاي كاتيوني Al، Fe، Cr و Ti در ساختمان پارگازيت­ ها متأثر از فازهاي مجاور آمفيبول (مانند كاني­ هاي اوليوين و پيروكسن و به ويژه فازهاي آهن داري نظير كروميت) هستند. اطلاعات سنگ­نگاري (ارتباط بافتي ميان كاني­ ها) و تركيب شيميايي كاني­ ها نشان مي ­دهد كه پارگازيت­ هاي موجود در آمفيبول-پريدوتيت­ هاي منطقه با آمفيبول-پريدوتيت­ هاي گوشت ه­اي متاسوماتيزه در يك منطقه ­ي فرورانشي هم خواني بيشتري دارند.

The Mashhad ultramafic complex with a Permo-Triassic stratigraphic age is exposed at the NE of Binaloud Mountain and the SW to NW of Mashhad city. This area is mainly composed of mafic and ultramafic rocks, metamorphosed carbonate and pelitic rocks and granitoids in a NW- SE trend. Serpentinized amphibole-peridotites are the main types of ultramafic rocks in this area. Minerals in these rocks include olivine, orthopyroxene, clinopyroxene, brown amphibole and opaque minerals as the original minerals and serpentinite group minerals, tremolite, actinolite, chlorite, talc and carbonate minerals are the secondary minerals. The amphiboles are commonly of two types. One comprises brown to red-brown subhedral pargasites. The second type is seen as colorless or pale green unhedral tremolite-actinolite. Variations in the cation proportions of Al, Fe, Cr and Ti in structure of amphiboles are strongly influenced by adjacent minerals (e.g. olivine and pyroxene, especially iron-bearing phases such as chromite). Petrographic (textural relationships between minerals) and mineral chemistry data indicate that the pargasites in amphibole-peridotite in the study area compatible with metasomatized mantle peridotites in a subduction zone.