كليدواژه :
مديريت حوزه آبخيز , پتانسيل سيل خيزي , AHP , Topsis , حوزه آبخيز طالقان , سيل خيزي
چكيده فارسي :
سيل يكي از بلاياي طبيعي است كه هر ساله در نقاط مختلف جهان باعث خسارات فراواني مي‌گردد. اولويت‌بندي زيرحوضه‌هاي يك حوزه آبخيز بر اساس پتانسيل سيلخيزي، با هدف تعيين اولويت در سياست‌گذاري‌ها و اقدامات مديريتي مي‌تواند نقش مهمي در مديريت بهينه آبخيزها داشته باشد. در تحقيق حاضر از دو تكنيك AHP و TOPSIS به منظور اولويت بندي زيرحوضه‌هاي آبخيز طالقان، بر اساس پتانسيل سيلخيزي استفاده شد. معيارهاي در نظر گرفته شده، معيارهاي مهم و تاثير گذار بر نفوذپذيري آب، توليد رواناب و در نتيجه پتانسيل سيلخيزي بود كه شامل 10 معيار مساحت، ضريب گراوليوس، تراكم زهكشي، شيب متوسط زير حوضه، ارتفاع متوسط زيرحوضه، درصد اراضي نفوذناپذير، شماره منحني، شيب آبراهه اصلي، طول آبراهه اصلي و زمان تمركز در هر زيرحوضه مي‌باشد. نتايج نشان داد كه سه معيار درصد اراضي نفوذناپذير، CN و شيب آبراهه اصلي به ترتيب با وزن نسبي 0/283، 0/231 و 0/163 از بيشترين اهميت در پتانسيل سيلخيزي زيرحوضه‌ها برخوردار مي‌باشند. همچنين نتايج نهايي حاصل از تلفيق اولويت بندي زيرحوضه‌ها با استفاده از دو تكنيك نشان داد كه در ميان 16 زيرحوضه آبخيز طالقان، سه زيرحوضه حسنجون، ناريان و شهرك به ترتيب بيشترين پتانسيل سيلخيزي را دارا بوده و در نتيجه از لحاظ ضرورت انجام اقدامات مديريتي در اولويت مي‌باشند.
چكيده لاتين :
Flood is one of the natural disasters which every year cause to great life and property damage in different parts of world. Determination and prioritization of flooding in sub-watersheds with the aim of setting priorities in policy and management practices, is of utmost importance. In present study sub-watersheds of Taleghan watershed based on flooding potential were prioritized using AHP and TOPSIS techniques. Criteria considered for prioritization were the most important criteria affecting on rainfall infiltration, runoff and flooding potential. They include sub-watershed area, compactness coefficient, drainage density, average slope of sub watershed, mean elevation of sub watershed, the percentage of impervious area, curve number, main channel slope, main channel length, and concentration time. Results indicated that the three criteria of impervious area, CN and main channel slope, respectively, with relative weights of 0.283, 0.231 and 0.163 were the most significant parameters relating to flooding potential in sub watershed. The final results derived from combination of AHP and TOPSIS also showed that among the 16 sub-watersheds of Taleghan, three sub-watersheds of Hasanjun, Narian and Shahrak, respectively, have the highest potential of flooding.
