رويكردي جديد و كمي در وزن دهي و ارزيابي توان اكولوژيك سرزمين و مقايسه آن با روش رايج ارزيابي چند معياره (MCE) (مطالعه موردي: كاربري توسعه مناطق مسكوني شهرستان جهرم)

A new and quantitative approach to weighting and ecological capability evaluation and comparison with the current method of multi-criteria evaluation (MCE) A Case Study: Settlement Development Use, Jahrom Township

آمايش سرزمين با توجه به ويژگيهاي اكولوژيك سرزمين و شرايط اقتصادي اجتماعي آن، نوع استفاده بهينه از سرزمين را مشخص مي سازد. در بسياري از مناطق ايران، انتخاب كاربري و مديريت زمين بدون توجه به قابليت و توان سرزمين انجام مي شود كه سبب اتلاف سرمايه و كاهش ظرفيت محيطي مي گردد. در اين تحقيق ارزيابي توان‌ اكولوژيك كاربري توسعه شهرستان جهرم از توابع استان فارس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي بررسي شده است. روش هاي وزندهي مختلفي به منظور وزن دهي شاخص هاي مختلف وجود دارد. بدين منظور در اين تحقيق از يك روش كمي پيشنهادي به منظور وزن دهي و ارزيابي كاربري ها در مقايسه با روش رايج ارزيابي چند معياره (MCE) استفاده شد. در ارتباط با روش رايج ارزيابي چند معياره نيز از رويكرد وزن دهي با روش تحليل سلسله مراتبي اصلاح شده (M-AHP) استفاده شد. در گام بعد به منظور بررسي عملكرد هر يك از مدلهاي اشاره شده، ارزيابي صحت بر اساس رويكرد ماتريس خطا انجام شد. نتايج نشان داد كه روش پيشنهادي وزن دهي منطقه اي (روش پيشنهادي (MCE (RW نسبت به روش رايج (MCE (M-AHP از قابليت بالاتري براي تخمين توان اكولوژيك منطقه مورد بررسي برخوردار مي باشد. در مجموع نتايج اين مطالعه نشان داد كه روش پيشنهادي وزن دهي منطقه اي به دليل سادگي ، عدم نياز به پرسشنامه و صرفه جويي در زمان و هزينه مي تواند جاگزين روش هاي معمول وزن دهي گردد.

Land use planning is a science that specified the optimized use of land based on Ecological and socioeconomic characteristics it. In many parts of the Iran, the selection and management of land use is done regardless of land capability that it causes disinvestment and reducing the environmental capacity. This study are investigated ecological capability evaluation for development use by GIS in Jahrom township of Fars province. There are different methods to weighting of various parameters. For this purpose in this research, a quantitative method is proposed to weigh criteria and their evaluation that compared with the current method of multi-criteria evaluation (MCE). In relation to common method of multi-criteria evaluation, it was used weighting approach based on improved Analytic Hierarchy Process (M-AHP). The next step was to evaluate the performance of each of the mentioned models throughout error matrix. Results showed that the proposed method of Regional Weighting (RW) in MCE models has higher capability than MCE (M-AHP) to estimate the ecological potential of study area. Overall, Results showed that the proposed method of Regional Weighting (RW) can be replaced to common methods of Weighting due to Simplicity, No need to questionnaire, save time and cost.