اثربخشي روش هاي ‌ نقشه‌ ي مفهومي در مقايسه با روش سخنراني بر بازده‌هاي شناختي دانش‌آموزان در درس علوم تجربي

The Effect of concept maps in comparison with speech on students ’cognitive performance in the science classes

پژوهش حاضر با هدف اثربخشي روش‌ نقشه‌هاي مفهومي در مقايسه با روش سخنراني بر بازده‌هاي شناختي دانش‌آموزان در درس علوم تجربي انجام شد. بازده‌هاي شناختي شامل يادداري و درك و كاربست مطالب آموخته شده در نظر گرفته شد. براي اين منظور از يك طرح شبه آزمايشي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. 4 كلاس درسي به روش نمونه‌گيري هدفمند (2 كلاس آزمايش و 2 كلاس كنترل) انتخاب شدند كه در گروه‌هاي كنترل با روش سخنراني و در گروه‌هاي آزمايش با نقشه‌هاي مفهومي، مطالب درسي ارائه شد. براي اندازه‌گيري تأثير استفاده از نقشه‌هاي مفهومي ‌و سخنراني بر بازده‌هاي شناختي از آزمون‌هاي پيشرفت تحصيلي (كه اين آزمون‌ها سه سطح يادداري، درك و كاربست مفاهيم را مورد سنجش قرار مي‌دادند) با شاخص‌هاي روايي و پايايي مقبول استفاده شد. به ‌منظور تجزيه ‌و تحليل داده‌ها از تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) و تحليل كوواريانس يك متغيره (ANCOVA) استفاده‌شده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه ارائه آموزش مبتني بر نقشه مفهومي ‌در مقايسه با روش سخنراني بر نمره‌هاي دانش‌آموزان در درك و كاربست تأثير مثبتي دارد، ولي در سطح يادداري تأثيري ندارد. در كل استفاده از نقشه مفهومي بر بازده‌هاي شناختي دانش‌آموزان در درس علوم تجربي نتيجه مثبت داشت.

This study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of concept maps and speeches on students ’cognitive performance in the science classes .Cognitive performance was considered as retention ,understanding and application of the learned concepts .For this purpose a quasi-experimental design was used along with a pre-test and a post-test .Four classes were selected through purposive sampling method) two classes as the experimental and two classes as the control participants .(The control group participants experienced speech method for the lessons while the participants of the experimental group underwent concept maps for the identical materials. To measure the impacts of using concept maps and speeches on cognitive performance of students ,an achievement test whose validity and reliability indices were attested was used to assess the participants ’three aspects of retention, understanding and application of concepts. In order to analyze the data multivariate analysis of covariance (MANCOVA) and a multivariate analysis of covariance (ANCOVA) techniques were employed .The results showed that utilizing concept maps has positively affected the students’ understanding and application of concepts. In general concept maps were shown to have beneficial instructional effects on the students’ cognitive performance