تاريخ آموزش طراحي معماري در دانشگاه شهيد بهشتي (دانشگاه ملي ايران)، مرحلۀ تكوين

دانشكدۀ معماري دانشگاه ملي ايران دومين مدرسۀ معماري ايران است كه در سال 1339ش هم‌زمان با تأسيس دانشگاه ملي ايران آغاز به كار كرد. پس از دانشكدۀ هنرهاي زيباي دانشگاه تهران، دانشكدۀ معماري دانشگاه ملي ايران اهميت بسياري در تاريخ آموزش معماري در ايران دارد. بررسي تاريخ آموزش معماري در اين دانشكده مراحل و جنبه‌ها و حوزه‌هاي گوناگوني دارد و دوره‌هاي مختلفي را شامل مي‌شود. در اين مقاله، به مهم‌ترين درس در برنامۀ آموزش معماري‌ــ يعني طراحي معماري‌ــ در اوان تأسيس اين دانشكده مي‌پردازيم. هدف اين مقاله عرضۀ روايتي منسجم از آموزش طراحي معماري در دورۀ تكوين دانشكده، بدون تحليل و تفسير، است. منابع اين تحقيق بر دو دستۀ شفاهي و نوشتاري است. اولين استادان دانشكدۀ معماري در دانشكدۀ هنرهاي زيباي دانشگاه تهران تربيت شده و تحصيل خود را در دانشگاه رم تكميل كرده بودند. آنان شيوه‌اي از آموزش طراحي معماري اختيار كردند كه بيشتر برگرفته از شيوۀ آموزش معماري در دانشكدۀ هنرهاي زيبا و مدرسۀ بوزار پاريس بود كه آن را با نظام آموزش دانشگاه ملي تنظيم كرده بودند. از سومين سال تأسيس دانشكده، به‌تدريج استادان جديدي به دانشكده پيوستند و آموزش معماري دانشكده را دگرگون كردند. تا پايان دهۀ 1340ش، برنامۀ جديد استوار شده، دورۀ تكوين دانشكدۀ معماري دانشگاه ملي ايران به پايان رسيده، و شخصيت اين دانشكده شكل گرفته بود. روش اين مقاله تاريخي است و در آن از فنون تاريخ شفاهي بهره گرفته‌ايم.