معماري منظر درياچة چيتگر، مروري بر فرايند طراحي

درياچه چيتگر با مساحت 134 هكتار در غرب شهر تهران و در اراضي منطقة 22 واقع ‌شده است. طرح‌هاي اوليه و برنامه‌ريزي اين درياچه به اولين طرح جامع تهران در سال 1347 بازمي‌گردد. نهايتاً برنامة ساخت اين درياچه در سال 1389 در دستور كار شهرداري تهران قرار گرفت و طراحي و اجراي پهنة آبي آن تا سال 1391 و آبگيري آن در سال 1392 انجام شد. در خصوص مكان‌يابي اين درياچه، منابع تأمين آب، و اثرات زيست‌محيطي آن در عرصه‌هاي دانشگاهي و حرفه‌اي نقدهاي گوناگون و گهگاه متضادي صورت گرفته است، نقدهايي كه در آن‌ها به موضوعاتي همچون تراكم بافت پيش‌بيني‌شده در طرح‌هاي جامع شهري در اطراف درياچه، كميت و كيفيت آب ورودي به درياچه، و حتي موجوديت اين درياچه بر اساس توان اكولوژيك شهر تهران پرداخته مي‌شود. با اين حال، با توجه به دخالت نكردن معماران منظر پروژه در تصميمات كلان اتخاذشدة كلان‌شهري و مسكوت و مغفول ماندن مباحث مربوط به معماري منظر پهنة ساحلي، در اين مقاله تلاش بر آن است كه اين تجربه و چالش‌هاي فراروي آن بررسي شود. در اين مقاله ديدگاه‌ها و مفاهيم به كار گرفته‌شده در طراحي پهنة ساحلي اين درياچه بررسي مي‌گردد. ديدگاه زيرساخت‌هاي سبز و بهره‌گيري از عناصر طبيعي از مهم‌ترين و تأثيرگذارترين مفاهيم در شكل‌گيري اين پروژه بوده‌اند كه همة بخش‌هاي پروژه و حتي انتخاب گونه‌هاي گياهي را متأثر كرده‌اند. همچنين توجه به مفاهيم بوم‌شناسانه به منظور ايجاد فضاي مناسبي براي حيات جانوري و ايجاد زمينه‌هاي مناسب براي رشد و نمو آن‌ها و همچنين تماس و آشنايي كاربران با اين پديده‌ها و با اهداف آموزشي و اجتماعي مد نظر است. با اين حال توجه به اين نكته ضروري است كه از نظر نگارندگان عدم آشنايي مسئولان با اين مفاهيم باعث شده كه بخش‌هايي از طرح به اهداف تعيين‌شده نرسد و بسياري از ايده‌ها از اجرا بازبماند. در اين زمينه پيشنهاد نگارندگان احراي راهكار آموزش بيشتر با هدف آشنايي عموم مردم و مسئولان براي رفع اين مشكل است.